Jak zrozumieć świat?

Ukazała się antologia wywiadów Wiktora Osiatyńskiego z wybitnymi ludźmi nauki i kultury, m.in. Noamem Chomskym , Philipem Zimbardo , Linusem Paulingiem, pt. Zrozumieć świat. 25 lat później .

- Jak zrozumieć świat? Trzeba być jego ciekawym, przyglądać się mu, węszyć, myszkować, zadawać pytania i próbować to sobie jakoś ułożyć - powiedział autor antologii Wiktor Osiatyński .

- Trzeba także wiedzieć, że ta konstrukcja, która wynika z ułożenia sobie świata, nie jest ani absolutną, ani ostateczną prawdą. Warto pamiętać, że ona może się zmienić - zastrzegł.

Książka jest wyborem najciekawszych rozmów, które Osiatyński przeprowadził z uczonymi amerykańskimi, radzieckimi i polskimi w latach 70. i 80. XX wieku. Ukazały się one wówczas w cyklu Zrozumieć świat i w tomie Poznać świat.

Według Osiatyńskiego , rozmowa jest jednym z najlepszych sposobów, by przedstawić czytelnikowi zawiłe sprawy lub specjalistyczne rozważania.
- Chciałem to przekazać w taki sposób, który będzie zrozumiały także dla innych ludzi, którzy nie są naukowcami, nie są uczonymi. Pytałem jak gdyby w imieniu czytelnika, który nie posiada tej wiedzy, co rozmówca - tłumaczył autor.

Antologia zwiera 21 rozmów, umieszczonych w siedmiu rozdziałach: O nauce, O zwierzęciu i człowieku w człowieku, O naturze, języku i kulturze, O przeszłości i przyszłości, O prawie i sprawiedliwości, O celach i wartościach, O mądrości.

- Rozmowy wybrałem razem z moją córką. Miałem ich 84, więc zapytałem ją, czy dla niej i jej pokolenia to jest jeszcze żywe. (...) Wybraliśmy te, które są ponadczasowe, i które się z powrotem zaktualizowały, np. rozmowa z ekonomistą Edwardem Lipińskim czy Joan Robinson - tłumaczył autor.

Wśród rozmówców są m.in. lingwista i filozof Noam Chomsky , psycholog Philip Zimbardo , fizyk i chemik Linus Pauling (laureat Nagrody Nobla w dziedzinie chemii), futurolog Alvin Toffler , archeolog Siergiej Siemionow. W książce znajdują także rozmowy z polskimi uczonymi: z fizykiem Grzegorzem Białkowskim, antropologami Tadeuszem Bielickim i Andrzejem Wiercińskim, prawnikiem Lechem Falandyszem.

Według Osiatyńskiego , ważna dla niego jest rozmowa, umieszczona na końcu książki, z mechanikiem samochodowym Władysławem Ryznarem.
- To ktoś, kto nie ma wykształcenia formalnego, ale jest jednym z najmądrzejszych ludzi, jakich spotkałem w życiu - powiedział autor.

- Każda wizyta w warsztacie zamieniała się w długie pogawędki, i to nie o samochodach, lecz o życiu. Słuchając go, chyba w ogóle po raz pierwszy zdałem sobie sprawę, że wiedza i wykształcenie nie są koniecznym warunkiem mądrości, bo ta może wypływać z innych źródeł, z wiary, z doświadczenia życiowego oraz z przemyślenia tych doświadczeń - ocenił Osiatyński .

Autor antologii przed każdą rozmową umieścił biogram swojego rozmówcy oraz informacje o okolicznościach, w jakich udało mu się przeprowadzić rozmowę. W ten sposób czytelnik może poznać nie tylko poglądy uczonych, ale też szczegóły ich osobowości. Może dowiedzieć się, że np. Linus Pauling w czarnym bereciku dawał cichym, spokojnym głosem proste odpowiedzi na wszelkie pytania; że Philip Zimbardo odpowiadał na pytania z niebywałą szybkością, jakby już miał wszystkie odpowiedzi dokładnie przygotowane i przemyślane; że Siergieja Siemionowa autor słuchał jak śledczego, który postanowił opowiedzieć dzieje zawiłego dochodzenia.

Jak powiedział na wtorkowej promocji książki publicysta Stefan Bratkowski , Osiatyńskiego charakteryzuje ogromna ciekawość świata.
- Jest to cudowna cecha i pasja ludzi, którzy lubią się dowiadywać i interesują ich tajemnice świata - ocenił.

Wiktor Osiatyński (ur. 1945 r.) - profesor, prawnik konstytucjonalista, historyk doktryn polityczno-prawnych, a także popularyzator nauki i dziennikarz. Autor publikacji książkowych i prasowych, wykładowca uniwersytetów amerykańskich i europejskich, m.in. Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego w Budapeszcie.