Pijana armia we mgle

Najwięcej o wojnie gadają ci, którzy sami nie walczyli – ubolewa Borys Wasiljew, rosyjski pisarz i weteran frontowy.

Ostatnio wiele pan publikuje.

Borys Wasiljew: Owszem, bardzo dużo pracuję, zapomniałem, co to weekend, święto, dzień wolny od pracy. Pracy nauczył mnie Borys Polewoj. Powtarzał mi: Nigdy nie odkładaj pracy na później, pracuj jak górnik, który codziennie przychodzi na swoją zmianę do kopalni. Wiele z urobku trafi na hałdę, ale jakieś kawałki rudy pozostaną. Trafiło mi to do przekonania, z zawodu jestem specjalistą od testowania czołgów. Nie mam żadnego wykształcenia humanistycznego.

Jestem już jednak stary. O starości stanowi odczucie, a nie wiek. A ja nie czuję już dawnej energii. Kiedyś potrafiłem w ciągu dnia pracy napisać cały rozdział. Dziś udaje mi się napisać najwyżej stronę.

Czy można powiedzieć, że najważniejszym doświadczeniem pańskiego życia, które wpłynęło na ukształtowanie pańskiego światopoglądu, było doświadczenie wojenne?

Borys Wasiljew: Tak, zwłaszcza że pochodzę z rodziny od wielu pokoleń związanej z armią. Mój praprapradziad, generał Aleksiejew, był bohaterem bitwy pod Borodino. Jego portret wisi w Ermitażu w galerii bohaterów wojny z Napoleonem w 1812 r. Jestem przekonany, że istnieje kod pamięci genetycznej, dzięki któremu potomkom przekazuje się coś ważnego: poczucie zagrożenia, umiejętność orientacji w przestrzeni. Pewnego razu na froncie czekaliśmy na rozkaz do ataku. Nagle wstałem i pod ostrzałem artyleryjskim – wprawdzie nie huraganowym, ale jednak – przebiegłem do sąsiedniego okopu. Ledwie dobiegłem do tego okopu, a w ten, w którym dotychczas siedziałem, trafił pocisk. To była, jak sądzę, intuicja. W ogóle szczęściarz ze mnie. Żeby tylko nie zapeszyć.

Nikita Sokołow

Pełna wersja artykułu dostępna w aktualnym wydaniu „Forum”.

Wybrane dla Ciebie

Wielkie gwiazdy, ciche emocje. Kalendarz wydarzeń kulturalnych w październiku 2025 r.
Wielkie gwiazdy, ciche emocje. Kalendarz wydarzeń kulturalnych w październiku 2025 r.
"Nie zapomnę tego momentu do końca życia". Niezwykle szczera spowiedź Katarzyny Butowtt
"Nie zapomnę tego momentu do końca życia". Niezwykle szczera spowiedź Katarzyny Butowtt
Sting da koncert w Sopocie. Wyjątkowe wydarzenie w Operze Leśnej
Sting da koncert w Sopocie. Wyjątkowe wydarzenie w Operze Leśnej
Erykah Badu w Polsce. Podwójna uczta dźwięków w Gdyni
Erykah Badu w Polsce. Podwójna uczta dźwięków w Gdyni
Kultura WPełni. Anna Maria Sieklucka o życiu po filmie "365 dni" i nowym thrillerze
Kultura WPełni. Anna Maria Sieklucka o życiu po filmie "365 dni" i nowym thrillerze
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza na Festiwal Moniuszki
Teatr Wielki w Poznaniu zaprasza na Festiwal Moniuszki
Inspiracje nigdy się nie kończą: rozmowa z Krzesimirem Dębskim
Inspiracje nigdy się nie kończą: rozmowa z Krzesimirem Dębskim
Lot nad publicznością, ogień, tryskający gejzer. Show, jakiego PGE Narodowy nie widział
Lot nad publicznością, ogień, tryskający gejzer. Show, jakiego PGE Narodowy nie widział
ORLEN otwiera Strefy Melomana z okazji Konkursu Chopinowskiego
ORLEN otwiera Strefy Melomana z okazji Konkursu Chopinowskiego
Czym jest dziś kultura? Zobaczcie relację ze spotkania WP Kultura
Czym jest dziś kultura? Zobaczcie relację ze spotkania WP Kultura
SYSTEM OF A DOWN zagra drugi koncert w Warszawie na PGE Narodowym
SYSTEM OF A DOWN zagra drugi koncert w Warszawie na PGE Narodowym
86. rocznica śmierci. Po wkroczeniu bolszewików popełnił samobójstwo
86. rocznica śmierci. Po wkroczeniu bolszewików popełnił samobójstwo