Album Styl zakopiański Stanisława Witkiewicza prezentowany w Zakopanem

Bogato ilustrowany album, poświęcony stylowi zakopiańskiemu w architekturze i w sztuce sakralnej oraz jego twórcy Stanisławowi Witkiewiczowi , zaprezentowany został na specjalnej promocji w Zakopanem.

Najpiękniejsze i najcenniejsze świadectwa zakopiańskiego stylu przedstawiono w tej publikacji. Na archiwalnych zdjęciach, opatrzonych literackim i naukowym komentarzem, oraz na współczesnych fotografiach widać słynne drewniane wille zakopiańskie, takie jak m.in. „Koliba” (pierwszy dom, jaki powstał w stylu zakopiańskim), „Zofiówka”, „Pod Jedlami” czy „Sanatorium Doktora Hawranka”. Powstały one pod koniec XIX i na początku XX wieku według projektu Stanisława Witkiewicza , a wykonane zostały przez górali zwanych budarzami, choć faktycznie byli to artyści: cieśle, snycerze, stolarze.

Osobna część albumu poświęcona jest stylowi zakopiańskiemu w sztuce sakralnej; a więc m.in. wystrojowi wnętrza kościoła pw. Najświętszej Rodziny, kaplicy w Jaszczurówce, kaplicy w klasztorze sióstr i braci Albertynów.

- Ten album jest książką nie tylko dla specjalistów. Daje możliwość bardzo szerokiej refleksji kulturowej - powiedział podczas promocji albumu w willi „Koliba” Michał Jagiełło pisarz, taternik, ratownik TOPR - Michał Jagiełło.

Jak twierdzi Jagiełło, * Witkiewicz w swojej twórczości architektonicznej próbował skojarzyć starą góralską chatę z dworkiem szlacheckim*.
- Próbował zaprojektować dom, w którym byłaby nie tylko biała i czarna izba, ale, w którym byłyby pokoje dla gości z łazienkami i widnymi korytarzami - powiedział.
- Witkiewiczowi szło od początku o stworzenie polskiej architektury i polskiej sztuki użytkowej - inaczej domu polskiego i artystycznego równocześnie - dodał.

Jak zaznacza wydawca, styl zakopiański był fenomenem; w zapadłej wiosce pod Tatrami garstka polskiej inteligencji wspólnie z góralami tworzyła na przełomie wieków sztukę narodową.

- Styl zakopiański, zwany też stylem witkiewiczowskim, tworzony na przełomie XIX i XX wieku, miał objąć nie tylko architekturę, ale i przedmioty codziennego użytku jak meble, tkaniny, ceramikę, biżuterię czy wyroby kowalskie - zaznacza wydawca albumu i właściciel wydawnictwa Bosz - Bogdan Szymanik.
I dodaje, że styl zakopiański jest czymś tak niepowtarzalnym i oryginalnym, że warto go promować na świecie.

Autorką tekstu, wyboru zdjęć oraz koncepcji albumu jest Teresa Jabłońska, dyrektor Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem, wybitna znawczyni tematu. Współczesne fotografie obiektów w stylu zakopiańskim wykonał Piotr Droździk, a autorem projektu graficznego przygotował Leszek Szurkowski.

- Spuścizna Stanisława Witkiewicza i grona najbliższych jego współpracowników jest ilościowo niewielka i ma dzisiaj trudną do przecenienia wartość unikatu - powiedziała Jabłońska.

Stanisław Witkiewicz , malarz, pisarz, teoretyk sztuki, osiedlił się w Zakopanem w 1890 roku i został poproszony o zaprojektowanie domu dla Zygmunta Gnatowskiego. Już w 1891 powstały szkice „Koliby”, pierwszego domu w stylu zakopiańskim, zbudowanego w latach 1892 - 1893. Później powstały kolejne wille jak „Pepita”, „Staszeczkówka”, „Oksza”, „Zofiówka” czy „Pod Jedlami”. Okazałe wille witkiewiczowskie budowane z drewnianych bali na kamiennej podmurówce były kryte gontem. Do dnia dzisiejszego w Zakopanem można podziwiać cztery wille zaprojektowane przez Stanisława Witkiewicza .

Styl zakopiański po roku 1900 aspirował do rangi stylu narodowego. Na łamach prasy lwowskiej, krakowskiej i warszawskiej toczyła się żywa polemika na temat, czy styl zakopiański może stać się powszechnym stylem polskim. Wówczas w wielu krajach europejskich poszukiwano stylów narodowych, powstawały różne koncepcje sztuki narodowej. W Polsce to miejsce miał zająć styl zakopiański. Po śmierci Witkiewicza w 1915 roku styl zakopiański zaczął zanikać. Współcześni podhalańscy architekci niejednokrotnie nawiązują do stylu Witkiewicza kontynuując budownictwo regionalne i nadając temu zakątkowi Polski indywidualny charakter.