Chcesz żyć długo i zdrowo? Jedz tylko to, co nasi przodkowie i zapomnij o modnych dietach!

• Na czym polega dieta paleo i czym różni się od innych?
• Co możemy jeść, a czego powinniśmy unikać?
• Jakie są jej najważniejsze zasady?
• Jakie cuda czyni ta "dieta cud"?

Odpowiedzi na te i wiele innych pytań na kolejnych stronach galerii.

Nakładem Wydawnictwa Literackiego ukazała się ostatnio bestsellerowa Dieta paleo autorstwa doktora Lorena Cordaina.

Okazuje się, że nasz materiał genetyczny jest właściwie taki sam, jak u paleolitycznych przodków, natomiast skład wielu współczesnych towarów żywnościowych – nie. „Przywracając do diety te produkty, do których spożywania jesteśmy genetycznie zaprogramowani, możemy nie tylko schudnąć, ale też odzyskać zdrowie i dobre samopoczucie” – twierdzi Cordain , który kwestie diety i zdrowia badał przez 30 lat, z czego 20 poświęcił na studiowanie właśnie diety paleo.

Pracował z doktorem Eatonem nad udoskonaleniem jego rewolucyjnego pomysłu, poszukiwał nowych dowodów skuteczności diety paleo, a wraz z antropologami i dietetykami udało mu się ustalić zwyczaje żywieniowe ludzi paleolitu, łowców-zbieraczy.

*Najlepsze w diecie paleo jest to, że można jeść do syta, a mimo tego czuć się świetnie i chudnąć. Pytanie tylko: jakim cudem? *

Odkąd praczłowiek zaczął prowadzić osiadły tryb życia nie minęło w przypadku większości z nas nawet 200 generacji: „Poza może sześcioma niewielkimi plemionami w Ameryce Południowej i kilkoma na Andamanach w Zatoce Bengalskiej, prawdziwi łowcy-zbieracze zniknęli z powierzchni Ziemi”.

Wkrótce więc stary styl życia zupełnie zniknie. A szkoda, czytamy w Diecie paleo , gdyż odejście człowieka od pierwotnego trybu żywienia ma ogromne znaczenie. Dlaczego?

W przeciwieństwie do ludzi paleolitu, którzy – twierdzi autor Diety paleo – byli zdrowi, szczupli, energiczni, sprawni fizycznie, nie znali chorób i innych dolegliwości, które nękają obecnie mieszkańców Zachodu. Często uważa się, że ludzie paleolitu żyli nędznie, prymitywnie i krótko, ale źródła historyczne i antropologiczne, na które powołuje się Cordain, temu przeczą.

Zdaniem doktora, wszystko przemawia za tym, byśmy i my przestrzegali zasad diety i ruchu z Diety paleo , dzięki której będziemy zdrowi, szczupli i szczęśliwi.

Loren Cordain wyśmiewa liczne diety cud, które królują w danym tygodniu, trafnie zauważa, że na każdą z nich przypada co najmniej jedna książka danej diecie poświęcona i pyta retorycznie: „Ale czy wszyscy mogą mieć rację? A co więcej, czy ktokolwiek ma rację? Co mamy jeść? Jak możemy schudnąć, nie przybierać na wadze i nie czuć się cały czas głodni? **

Jaka jest najlepsza dieta dla naszego zdrowia i dobrego samopoczucia?”.

„Nasze geny są dobrze przystosowane do świata, w którym cała konsumowana codziennie żywność musiała być złowiona, złapana bądź zebrana w środowisku naturalnym. Natura zdeterminowała to, czego nasze ciała potrzebowały tysiące lat przed rozwojem cywilizacji, zanim ludzie zaczęli uprawiać rolę i hodować zwierzęta” – pisze Cordain – „Innymi słowy, mamy wbudowany w geny plan żywienia optymalnego – plan, który zawiera wszystkie produkty żywnościowe, zapewniające zdrowie oraz świetną sylwetkę i kondycję”.

Na czym więc polegała dieta ludzi epoki paleolitu? Co ją różniło od podstaw dzisiejszej diety, którą stanowią zboża, nabiał, rafinowany cukier, tłuste mięso i solona, przetworzona żywność?

W ich diecie dominowało za to chude mięso dzikich zwierząt, a także dzikie owoce i warzywa. Przyswajali sporo białka, ale dużo mniej niż dzisiaj węglowodanów. W ich diecie przeważały zdrowe tłuszcze, jednonienasycone, wielonienasycone i omega 3, a nie dominujące dzisiaj tłuszcze trans i nasycone.

Cordain twierdzi, że dieta paleo różni się zdecydowanie od modnych diet niskowęglowodanowych, które dopuszczają nieograniczone spożycie tłustych, słonych przetworów mięsnych oraz produktów nabiałowych, a jednocześnie ograniczają spożycie owoców i warzyw. Autor książki przestrzega czytelników przed podążaniem za modnymi dietami, gdyż dieta paleo „daje nam te same korzyści związane z utratą wagi, a na dodatek jest smaczna, zdrowa i można ją stosować całe życie”.

Jakie są więc ogólne zasady diety paleo?

Nie jest to dieta beztłuszczowa, lecz wolna od tzw. „złego tłuszczu”. Nie jest to również – twierdzi Cordain – dieta fanatycznie restrykcyjna i przypomina, że dzięki niej znowu będziemy jeść tak jak „wszyscy na tej planecie jeszcze zaledwie 333 generacje temu. To sposób odżywania, o którym współczesny świat całkiem zapomniał”.

Na szczęście, chcąc przestrzegać zasad diety paleo nie musimy już polować na dziką zwierzynę jak nasi przodkowie, z których powinniśmy brać przykład, by żyć długo i zdrowo. Wystarczy łowiectwo i zbieractwo w lokalnym supermarkecie, gdzie zaopatrzymy się chociażby w pierś indyka, krewetki, serca wołowe, kotlety cielęce, chudą polędwice wieprzową i inne produkty wysokobiałkowe będące częścią diety paleo.

Zdaniem doktora Cordaina nie należy też rozpaczać z tego powodu, że z naszej diety musimy wyeliminować zboża, nabiał czy produkty przetworzone, gdyż szybko odkryjemy „niewiarygodną obfitość i różnorodność pysznego i zdrowego jedzenia, jakie ma do zaoferowania dieta paleo”.

Jakieś przykłady? Proszę bardzo.

A to tylko kilka propozycji posiłków proponowanych przez autora w książce.

Kolejne ważne pytanie brzmi: czego możemy oczekiwać od diety paleo?

Do pozytywnych skutków diety dodać należy jeszcze oczyszczenie zatok, mniejszą sztywność stawów, normalizację pracy jelit, obniżenie poziomu cholesterolu, a także pomoc w przypadku cukrzycy typu 2, nadciśnienia, kamieni nerkowych, astmy, trądziku czy osteoporozy.

A by osiągnąć takie efekty, wystarczy tylko trzymać się „tego cudownego sposobu odżywiania”: „A więc jedzmy do syta, chudnijmy i bądźmy zdrowi z dietą paleo!”.

Problem polega jednak na tym, że genetycznie jesteśmy przystosowani do jedzenia tego, co jedli nasi przodkowie, a więc właśnie łowcy zbieracze: „dieta paleo jest jedynym sposobem odżywiania, który idealnie koresponduje z naszym materiałem genetycznym".

Doktor Eaton wyszedł z założenia, że nasze geny określają potrzeby żywieniowe: „Ludzkie geny zostały ukształtowane przez selektywne wymogi paleolitycznego otoczenia, w tym przez produkty, które spożywali nasi przodkowie”.

Ekspert wyjaśnia, w jaki sposób chudnie się z dietą paleo, omawia krótko choroby cywilizacyjne oraz związek między odżywianiem a chorobami oraz – w trzeciej, najobszerniejszej części książki – przedstawia szczegółowy program diety paleo.

„Gdybym napisał książkę o diecie (a właściwie o sposobie odżywiania na całe życie), która nie pomaga, w ciągu tych ośmiu lat od publikacji [pierwszego wydania] po prostu zostałaby zapomniana. Tak się jednak nie stało. […] Wręcz przeciwnie, ruch diety paleo rozszerza się na cały świat, częściowo dzięki sieci” – pisze Loren Cordain (na zdj.) w posłowiu do poprawionego wydania swojej książki. I dalej:

„Wyjątkowość diety paleo polega na ty, że nikt właściwie jej nie wymyślił, ja też nie. Razem z wieloma innymi naukowcami […] odkryłem to, co już istniało […]. Sposobów odżywiania naszych przodków nie komplikowały jeszcze wtedy rolnictwo, hodowla zwierząt, technologia i metody przetwarzania żywności. […] Powodzenie konceptu diety paleo polega na tym, że zasadnicza jej idea[…] jest z gruntu mocna i nigdy się nie zmieniła. Jak zauważył Boyd Eaton, ojciec chrzestny dietetyki paleolitycznej – jej fundament naukowy jest bezsporny”.

Dr Loren Cordain – profesor Colorado State University, ekspert w dziedzinie diety paleolitycznej, to jedna z największych sław nauki w dziedzinie badania diety naszych pra-przodków, a jego Dieta paleo to raczej sposób życia niż seria nakazów i zakazów dotyczących jedzenia. Dietetycy promujący dietę paleo namawiają do porzucenia sal gimnastycznych i siłowni na rzecz ruchu na świeżym powietrzu.

[Autor galerii: Grzegorz Wysocki ]