"Myśl na uwięzi" - publikacja IPN o SB w środowiskach akademickich
Funkcjonariusze SB obserwowali międzynarodowe kontakty naukowców i studentów, tropili antysystemowe zachowania, inwigilowali i zwalczali pracowników i studentów działających w Solidarności i NZS - wynika z publikacji katowickiego IPN "Myśl na uwięzi".
Wydana w końcu minionego roku książka, pod redakcją historyków Instytutu: Adama Dziuby i Mirosława Sikory, to studia i szkice, poświęcone kontroli operacyjnej środowisk akademickich województwa katowickiego przez Służbę Bezpieczeństwa w latach 70. i 80. ubiegłego wieku.
To pierwsza tak obszerna publikacja, poświęcona inwigilacji i kontroli środowisk związanych ze śląskimi uczelniami.Jej autorzy podkreślają jednak, że nie pretenduje ona do próby kompleksowego, syntetycznego opisu całości działań SB wymierzonych w środowiska naukowe regionu. Jak mówią, jest to raczej prezentacja aktualnego stanu badań nad tym zagadnieniem.
Według historyków IPN, choć od zmiany ustroju minęło już ponad 20 lat, proces badania esbeckich akt dotyczących wyższych uczelni dopiero się rozpoczyna. Wprawdzie wątki związane z operacjami SB wobec środowisk akademickich pojawiały się w wielu publikacjach dotyczących dziejów PRL, jednak szczegółowe i systematyczne badania form i zakresu działania organów bezpieczeństwa w wyższych uczelniach rozpoczęły się znacznie później. Jako pierwszy podjął je ośrodek krakowski.
Systematyczne, ogólnopolskie badania dotyczące działalności SB na uczelniach IPN podjął w końcu 2006 r., w ramach projektu badawczego "Aparat bezpieczeństwa wobec środowisk twórczych i naukowych", w ramach którego naukowcy przyjrzeli się działaniom funkcjonariuszy SB w wielu ośrodkach, także na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i Politechnice Śląskiej w Gliwicach.
Nowa publikacja IPN oprócz uniwersytetu i politechniki obejmuje także artykuły poświęcone działaniom SB w obecnym Śląskim Uniwersytecie Medycznym i Uniwersytecie Ekonomicznym, a także operacjom wymierzonym w Duszpasterstwo Akademickie.W książce są m.in. sylwetki funkcjonariuszy MO i SB, zajmujących się kontrolą operacyjną lokalnych środowisk akademickich; jest też wiele informacji o metodach stosowanych przez SB i przebiegu poszczególnych operacji.
Po serii artykułów, poruszających tematykę związaną z inwigilacją Uniwersytetu Śląskiego, w książce znalazł się pierwszy tekst omawiające inną uczelnię - Politechnikę Śląską. Od początku lat 70. SB systematycznie budowała tam sieć informacyjną (agenturalną). Autor studium, dr Mirosław Sikora, w swoich badaniach skupił się m.in. na skali tajnej współpracy przedstawicieli uczelnianego środowiska z SB i rozmieszczeniu współpracowników.
Redaktorzy publikacji, dr Adam Dziuba i dr Mirosław Sikora, to pracownicy oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Katowicach. Uczestniczą w ogólnopolskim projekcie badawczym "Aparat bezpieczeństwa wobec środowisk twórczych i naukowych". Są autorami wielu artykułów i przyczynków badawczych traktujących o inwigilacji, metodach pracy operacyjnej SB i agenturze w śląskich środowiskach akademickich.
Na wasze komentarze i uwagi czekamy nie tylko tutaj, ale także na naszej stronie internetowej na Facebooku: tutaj !
