Orhan Pamuk – sylwetka pisarza
* Orhan Pamuk sławę zyskał jako autor powieści historycznych, a międzynarodowe uznanie przyniosła mu niezłomna obrona prawdy na temat tureckiej historii.*
Tegoroczny noblista nie jest postacią zbyt popularną we własnej ojczyźnie. Jesienią 2005 roku, po tym jak odważył się poruszyć na forum międzynarodowym temat masowych mordów dokonanych przez Turków na Ormianach i Kurdach na początku XX wieku, wytoczono mu proces o obrazę narodu tureckiego.
W wywiadzie dla jednego ze szwajcarskich dzienników w lutym 2005 roku Pamuk powiedział: „30 tys. Kurdów i milion Ormian zostało zamordowanych w XX wieku w Turcji, ale nikt poza mną nie ma odwagi o tym mówić”. Te właśnie wypowiedzi stały się podstawą oskarżenia Orhana Pamuka o obrazę narodu tureckiego.
Proces Orhana Pamuka odbił się szerokim echem na świecie. Parlament Europejski zapowiedział, że wyśle na rozprawy swojego obserwatora. Protestowali pisarze z całego świata, m.in. Jose Saramago , Gabriel Garcia Marquez , Umberto Eco , Carlos Fuentes , Mario Vargas Llosa . Ostatecznie w styczniu tego roku sprawę umorzono.
Podczas procesu na ulicach Stambułu palono książki noblisty, a po jednej z rozpraw tłum zaatakował samochód pisarza. Orhan Pamuk nie dał się jednak zastraszyć i nadal otwarcie krytykował sytuację polityczną w Turcji. W październiku 2005 roku w wywiadzie dla „Die Welt” Orhan Pamuk powiedział: „Nie uważam, żeby zagrożeniem dla demokracji była sprawująca władzę, identyfikująca się z wartościami islamu, partia Sprawiedliwości i Rozwoju. Zagrożenie płynie ze strony armii, która hamuje demokratyczne reformy”.
Poza trzema latami (1985-1988), które spędził wykładając na nowojorskim Columbia University, nie opuszczał Turcji.
W 1982 roku ożenił się z Aylin Turegen, z którą ma córkę o imieniu Ruya (co po turecku znaczy ‘sen’). W 2001 roku rozwiódł się z żoną.
* Orhan Pamuk zawsze był zaangażowany w politykę.* Był pierwszym pisarzem świata muzułmańskiego, który odważył się potępić fatwę nałożoną przez ajatollacha Chomeiniego na Salmana Rushdiego .
Jest zdobywcą nagród literackich:
1979 Milliyet Press Novel Contest Award (Turcja) za powieść Karanlık ve Işık (Darkness And Light),
1984 Madarali Novel Prize (Turcja) za powieść Sessiz Ev (The Silent House),
1990 Independent Foreign Fiction Prize (Wielka Brytania)
za powieść Beyaz Kale (The White Castle),
1991 Prix de la Découverte Européenne (Francja) za francuskie tłumaczenie Sessiz Ev (The Silent House),
2002 Prix du Meilleur Livre Etranger (Francja) za powieść Nazywam się Czerwień,
2002 Premio Grinzane Cavour (Włochy) za powieść Nazywam się Czerwień,
2003 International IMPAC Dublin Literary Award (Irlandia) za powieść Nazywam się Czerwień,
2005 nagroda pokojowa przyznana przez organizatorów Targów Książki we Frankfurcie (Niemcy),
2005 Prix Medicis Etranger (Francja) za powieść Śnieg .
