Dni Dawida Rubinowicza w Bodzentynie

Pisane w czasie hitlerowskiej okupacji dzienniki Rubinowicza odnaleziono po wojnie w Bodzentynie. Wokół postaci autora Stowarzyszenie na Rzecz Odnowy Wsi Odnowica z Dąbrowy Dolnej od ubiegłego roku prowadzi projekt w ramach programu Dla Tolerancji Fundacji Batorego. Dni są zwieńczeniem tych działań.

Według prezes Odnowicy Krystyny Nowakowskiej, mimo wydania dzienników postać żydowskiego chłopca jest w Polsce mało znana, dlatego poprzez projekt Stowarzyszenie chciało przybliżyć mieszkańcom Bodzentyna losy Dawida, a także przypomnieć historię i kulturę żydowską, kiedyś powszechną i odgrywającą znaczną rolę w polskim społeczeństwie.

Uczestnikami projektu są dzieci i młodzież ze wsi Dąbrowa Dolna koło Bodzentyna. W ubiegłym roku za pomocą fotografii otworkowej zilustrowały pamiętnik swojego żydowskiego rówieśnika. Szukając śladów żydowskich w Bodzentynie dotarły na bardzo zaniedbany kirkut. W tym roku dzięki zaangażowaniu urzędu gminy i miejscowego proboszcza udało się uporządkować znaczną część cmentarza.

Przez ostatnie wakacje młodzi ludzie przygotowywali spektakl pod kierunkiem Doroty i Artura Anyżów, uczestniczyły w warsztatach tańca żydowskiego, a także brali udział w pracach porządkowych na kirkucie.

Premiera spektaklu odbędzie w niedzielę w zabytkowej Zagrodzie Czernikiewiczów. Po premierze zaplanowano spotkanie z żydowską wokalistką, działaczką na rzecz pojednania chrześcijan i żydów Tovą BenZvi, która koncertuje na całym świecie, wykonując tradycyjne pieśni żydowskie w językach hebrajskim i jidisz. Spektakl poprzedzi msza w intencji bodzentynian zamordowanych w obozie zagłady w Treblince.

W sobotę odbędzie się wycieczka śladami Rubinowicza , koncert zespołu Chmielnikers, warsztaty tańców żydowskich i otwarta próba generalna spektaklu „Dawid Rubinowicz”.

Reżyserujący spektakl Dorota i Artur Anyżowie uważają, że pamiętnik Dawida Rubinowicza jest najczystszą formą przekazu o bodzentyńskim getcie. Ich zdaniem w prostych słowach chłopca odnajdujemy kolejne etapy planowanej z niemiecką precyzją eksterminacji Żydów. Twórcy spektaklu podkreślają, że Dawid nie czuł nienawiści do swoich prześladowców. Ćwiczenia niemieckich wojsk były dla niego atrakcją.

Aby przedstawić najcenniejszą wartość Pamiętnika , czyli jego prostotę i naturalność, reżyserzy zrezygnowali z wprowadzenia na scenę postaci opisywanych przez chłopca. Zdecydowali się na grę w pierwszej osobie, ale postać Dawida zwielokrotniono. Tekst wypowiadają rówieśnicy chłopca, którzy znają miejsca, o których pisał Rubinowicz .

- Chcemy żeby spektakl wzruszał, ale był też kształcący, by przywracał tamten klimat - powiedział Artur Anyż.

Organizatorem Dni Dawida Rubinowicza jest Stowarzyszenie Na Rzecz Odnowy Wsi Odnowica, partnerami są: burmistrz Bodzentyna, tamtejsze gimnazjum, Stowarzyszenie im. Jana Karskiego w Kielcach. Projekt zrealizowano w ramach programu Dla Tolerancji ze środków Fundacji Batorego i Fundacji Forda przy wsparciu Funduszu Inicjatyw Obywatelskich i Urzędu Miasta i Gminy Bodzentyn.

* Dawid Rubinowicz (1927-1942) to syn mleczarza z podkieleckiego Krajna, autor pamiętników opisujących prześladowania Żydów w czasie II wojny światowej, zamordowany w wieku 15 lat przez Niemców.* Podczas okupacji hitlerowskiej rodzina Dawida została przesiedlona do getta w Bodzentynie, a stamtąd we wrześniu 1942 pognano ich na stację kolejową w Suchedniowie, skąd zostali wywiezieni do niemieckiego obozu zagłady w Treblince.

Dzienniki Rubinowicza spisywane prostym językiem w pięciu szkolnych zeszytach od marca 1940 do czerwca 1942, obrazują zwykłe dzieciństwo przerwane okupacją i prześladowaniami niemieckimi. Odnalezione po wojnie zapiski zostały opublikowane w wielu krajach świata. W Polsce po raz pierwszy wydano je w 1960 roku.