Dzieci zilustrowały Pamiętnik Rubinowicza

Dzieci z Dąbrowy Dolnej koło Bodzentyna (Świętokrzyskie) zilustrowały Pamiętnik Dawida Rubinowicza – dzienniki żydowskiego chłopca, który podczas wojny mieszkał w bodzentyńskim getcie – fotografując zainscenizowane fragmenty książki.

Prezes realizującego projekt Stowarzyszenia Odnowica z Dąbrowy Dolnej, Krystyna Nowakowska, wyjaśniła, że wybrała kilka fragmentów dzienników chłopca, dotyczących głównie życia codziennego – m.in. nauki jazdy na rowerze, wycieczki do lasu. Dzieci odegrały scenki zaaranżowane na podstawie książki i sfotografowały je metodą fotografii otworkowej, pod kierunkiem Marty Kotlarskiej z Akademii Pstryk. Zniekształcenia charakterystyczne dla fotografii otworkowej sprawiły, że zdjęcia sprawiają wrażenia starych fotografii.

Fotografia otworkowa polega na wykonywania zdjęć przy pomocy aparatu typu camera obscura – jest to zamknięte, poczernione od wewnątrz pudełko. Na jednej ściance znajduje się niewielki otwór spełniający rolę obiektywu. Promienie światła wpadające przez otwór rysują na przeciwległej ściance pudełka odwrócony i pomniejszony obraz. Zdjęcia otrzymuje się umieszczając tam materiał światłoczuły.

Kolejnym etapem projektu „Pamiętnik” była wyprawa na kirkut w Bodzentynie, który jest tak zarośnięty, że aby znaleźć nagrobki, dzieci musiały posłużyć się sekatorami. Pytania o symbole umieszczone na nagrobnych tablicach – macewach sprawiły, że dzieci poprosiły o spotkanie ze specjalistką w tej dziedzinie – Moniką Krajewską, która poprowadziła również warsztaty z kaligrafii i wycinanki żydowskiej. W ramach projektu dzieci pojechały też na wycieczkę do Łodzi, gdzie zwiedziły m.in. największy w Europie kirkut.

Następnie na jednej z lekcji historii w bodzentyńskim gimnazjum zaprezentowano zdjęcia i wycinanki, a gościem uczniów był prezes Towarzystwa Przyjaciół Bodzentyna Stefan Rachtan, który znał Dawida i był świadkiem znalezienia jego pamiętników.

Stowarzyszenie zamierza pokazać zdjęcia ilustrujące Pamiętnik Dawida Rubinowicza w Kielcach.Nowakowska liczy na to, że projekt będzie kontynuowany w przyszłym roku i zaowocuje większym zainteresowaniem postacią Dawida i historią bodzentyńskich Żydów.

Dawid Rubinowicz (1927-1942) to syn mleczarza z podkieleckiego Krajna, autor pamiętników opisujących prześladowania Żydów w czasie II wojny światowej, zamordowany w wieku 15 lat przez Niemców. Podczas okupacji hitlerowskiej rodzina Dawida została przesiedlona do getta w Bodzentynie, a stamtąd we wrześniu 1942 pognano ich na stację kolejową w Suchedniowie, skąd zostali wywiezieni do niemieckiego obozu zagłady w Treblince. Dzienniki Rubinowicza odnaleziono po wojnie. W Polsce po raz pierwszy opublikowano je w 1960 roku.

Projekt „Pamiętnik” zrealizowany został w ramach „Programu dla Tolerancji” Fundacji Stefana Batorego. Program ma wspierać działania przyczyniające się do kształtowania postaw tolerancji i otwartości wobec różnic rasowych, etnicznych i religijnych oraz do przezwyciężania uprzedzeń i stereotypów.