Ewangelia Judasza nie jest źródłem historycznym

Przetłumaczona i opublikowana niedawno Ewangelia Judasza nie jest źródłem historycznym i nie może dać czytelnikom wiedzy na temat prawdziwych relacji między Jezusem a Judaszem.

Zdaniem współautora przekładu tekstu prof. Gregora Wursta, jest to jedynie reinterpretacja kanonicznych ewangelii, zgodna z filozofią gnostycką.

– Od stuleci badacze chrześcijaństwa i teolodzy zastanawiają się dlaczego Judasz zdradził Jezusa. Jedno jest pewne, odpowiedzi na to pytanie nie znajdziemy w Ewangelii Judasza – powiedział Wurst.

Opublikowany niedawno angielski tekst The Gospel of Judas jest przekładem koptyjskiego tekstu znalezionego w latach 70. XX wieku w pobliżu miejscowości El Minya w Egipcie. Spisany na 13 arkuszach papirusu tekst zaczyna się słowami: „Sekretna relacja z objawienia, które Jezus wypowiedział w rozmowie z Judaszem Iszkariotą”; kończy się zaś tytułem: Ewangelia Judasza.

– Krój pisma, którym spisano tekst, używany był właśnie w tym okresie. Wykonano także specjalistyczne badania atramentu, a także datowano wiek papirusu za pomocą izotopu węgla C14. Wszelkie badania potwierdzają, że jest to autentyczny starożytny rękopis, a nie fałszerstwo średniowieczne lub współczesne – podkreślił badacz.

O istnieniu Ewangelii Judasza naukowcy wiedzieli jeszcze przed odnalezieniem rękopisu. Pisał o nim w 180 r. n.e. ówczesny biskup Lyonu św. Ireneusz w swoim dziele Przeciw herezjom, którego treść jest dziś znana. Sam tekst apokryficznej ewangelii jest więc starszy niż trzeciowieczny rękopis.

– Wzmianka u Ireneusza świadczy o tym, że Ewangelia Judasza musiała powstać przed 180 r. Nie mogła natomiast zostać napisana wcześniej niż na początku II w., bo wcześniej nie istniała filozofia gnostycka. Stąd wyciągamy wniosek, że tekst powstał w II w. n.e. – zaznaczył Wurst.

Jak dodał, treść opowieści wskazuje, że nie jest to relacja z wydarzeń historycznych, a jedynie próba takiej interpretacji przekazów biblijnych, aby pasowała ona do poglądów gnostyków, których filozofia opierała się na podziale świata na jego część duchową, umysłową i na część cielesną, materialną. Gnostycy wierzyli, że tylko część duchowa jest dobra, zaś materialna jest synonimem zła.

Poglądy te, zdaniem badaczy, najpełniej odzwierciedla fragment Ewangelii Judasza, w którym cytowana jest rzekoma wypowiedź Jezusa, który zwrócił się do Judasza słowami: „Przewyższysz ich wszystkich. Bowiem złożysz w ofierze człowieka, który mnie okrywa”.

W tych słowach gnostycy zawarli przekonanie, że Judasz nie zdradził Jezusa, ale wypełnił jego wolę, wydając go Rzymianom, którzy zabijając jego ciało pozbawili go powłoki materialnej, uważanej przez gnostyków za nieczystą.