Inauguracja Roku Giedroycia
Premier RP Kazimierz Marcinkiewicz, ostatni prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski oraz minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski wzięli udział w inauguracji Roku Jerzego Giedroycia, która odbyła się na Zamku Królewskim w Warszawie.
Jerzy Giedroyć był publicystą, politykiem, twórcą i redaktorem paryskiej „Kultury”, w której publikowało wielu czołowych pisarzy i intelektualistów polskich przebywających na emigracji m.in. Czesław Miłosz i Witold Gombrowicz .
W ubiegłym roku Sejm zdecydował, że rok 2006 zostanie ogłoszony Rokiem Jerzego Giedroycia. Wcześniej decyzję o obchodzeniu Roku Giedroyci" podjęło UNESCO. W tym roku zbiegają się rocznice stulecia urodzin Giedroycia i 60-lecia utworzenia Instytutu Literackiego.
– Paryską „Kulturą” stworzył przestrzeń wolnego słowa, umożliwiał polskim czytelnikom dostęp do kultury Zachodu – zaznaczył Ujazdowski, dodając, że Giedroyć zrobił bardzo wiele dla ukształtowania współczesnej polskiej polityki wschodniej.
W ramach obchodów Roku Giedroycia zaplanowano szereg wydarzeń kulturalnych, m.in. wydanie na CD wszystkich numerów „Kultury”, które mają trafić do publicznych bibliotek w Polsce, i międzynarodowa konferencja naukowa o działalności Instytutu Literackiego.
Główne obchody 100. rocznicy urodzin Jerzego Giedroycia odbędą się w dniach 26-27 lipca we Francji, w Polsce, na Ukrainie i w Rosji. Planowane są także obchody tej rocznicy na Białorusi.
Na zakończenie Roku Giedroycia odbędzie się w warszawskiej Fabryce Trzciny spotkanie współpracowników i przyjaciół redaktora naczelnego „Kultury”.
– Jestem wdzięczny Jerzemu Giedroyciowi, że mogłem publikować pod jego opieką. Za to samo są mu wdzięczne dziesiątki innych osób – powiedział przewodniczący komitetu honorowego Roku Jerzego Giedroycia, prof. Władysław Bartoszewski .
W skład komitetu weszło 45 osób, w tym marszałek Sejmu Marek Jurek, marszałek Senatu Bogdan Borusewicz, minister spraw zagranicznych Stefan Meller, minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski, a także m.in. Jarosław Abramow-Newerly , Zbigniew Brzeziński, Tomasz Jastrun , Leszek Kołakowski , Stanisław Lem i Leopold Unger.
– Jerzy Giedroyć głosił często treści „przeciw” modzie i tendencjom. Potrzeba było czasu, aby zrozumieć i przekonać się, że on wybiegał w przyszłość dalej niż inni - to jest miara nieprzeciętności tego człowieka – powiedział prof. Bartoszewski .
Były minister spraw zagranicznych podkreślił też, że Giedroyć wiele wymagał od innych, ale też wiele wymagał od siebie.
Jerzy Giedroyć urodził się 27 lipca 1906 r. w Mińsku Litewskim (zmarł 14 września 2000 r. w Maisons-Laffitte pod Paryżem). Studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim. Był redaktorem dwutygodnika „Bunt Młodych” przekształconego w 1936 r. w tygodnik „Polityka”. Po rozpoczęciu II wojny światowej przedostał się do Rumunii. W 1942 r. poselstwo angielskie wywiozło go do Stambułu, gdzie zgłosił się do służby wojskowej (uczestniczył potem m.in. w walkach w Tobruku).
Po wojnie założył w Rzymie Instytut Literacki. Wraz z Gustawem Herlingiem-Grudzińskim w 1947 r. wydał pierwszy numer „Kultury”. Następnie redakcja przeniosła się do Paryża. Ostatni 637 numer ukazał się miesiąc po śmierci Giedroycia. Od 1953 r. zaczęły się ukazywać też pozycje książkowe w ramach Biblioteki Kultury. W sumie do 2000 roku wydano 512 tytułów.
