Książka Biedni Polacy patrzą na getto będzie wznowiona
Ukazało się wznowienie książki Jana Błońskiego Biedni Polacy patrzą na getto , uważanej za ważny głos w dialogu polsko-żydowskim. Książka trafia do księgarń w przeddzień 65. rocznicy powstania w warszawskim getcie.
W 1987 roku na łamach „Tygodnika Powszechnego” ukazał się artykuł Jana Błońskiego „Biedni Polacy patrzą na getto”, po latach uznany za jeden z najważniejszych głosów w dyskusji nad problemem polskiej odpowiedzialności moralnej w obliczu holocaustu.
Rozpoczynając od obrazu warszawiaków bawiących się na karuzeli tuż obok płonącego getta z wiersza Czesława Miłosza Campo di Fiori Błoński próbuje dokonać narodowego rachunku sumienia.
„Czy jako bierny obserwator Zagłady zachowuję niewinność, czy mogę zostać zaliczony do pomocników śmierci?” - pyta Błoński .
W 1987 roku w „TP” Błoński pisał: „Myślę, że w naszym stosunku do żydowsko-polskiej przeszłości winniśmy przestać się bronić, usprawiedliwiać, targować. Podkreślać, czego nie mogliśmy zrobić za okupacji czy dawniej. Zrzucać winę na uwarunkowania polityczne, społeczne, ekonomiczne. Powiedzieć najpierw: tak, jesteśmy winni. Przyjęliśmy Żydów do naszego domu, ale kazaliśmy im mieszkać w piwnicy. Kiedy chcieli wejść na pokoje, obiecywaliśmy, że wpuścimy, jeśli przestaną być Żydami, jeśli się ucywilizują, jak mawiano w XIX wieku, nie tylko w Polsce, rzecz jasna”.
Książka, której wznowienie właśnie trafia do księgarń poza tytułowym artykułem zawiera także inne teksty Błońskiego poświęcone relacjom polsko-żydowskim.
„Myśleć przeciw własnemu komfortowi” to referat z międzynarodowej konferencji poświęconej kulturze i historii polskich Żydów, która odbyła się w Jerozolimie w 1988 roku. Z tego samego roku pochodzi tekst „Polak-katolik i katolik-Polak”, wygłoszony na konferencji w Wiedniu.
„Autoportret żydowski” to rozszerzona wersja artykułu z "Tygodnika Powszechnego (1981, nr. 16), w którym Błoński analizuje twórczość żydowskich pisarzy języka polskiego - Juliana Stryjkowskiego , Adolfa Rudnickiego , Bogdana Wojdowskiego i Henryka Grynberga . Książkę uzupełniają teksty „Świat jako Księga i komentarz” o twórczości Brunona Schulza oraz analiza postaci żydowskich w powieściach Bolesława Prusa i Stefana Żeromskiego .
Książka Biedni Polacy patrzą na getto ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.
