Książki, które wiele znaczyły

– To nie jest wystawa o historii Solidarności, bo ona jest tylko jej tłem – powiedział były działacz podziemia związkowego i współorganizator wystawy udostępniający swoje zbiory, Jarosław Kapsa. – To jest wystawa o książce, o wielu książkach, które dla wielu ludzi znaczyły tyle, że gotowi byli iść za nie na wiele lat do więzienia, narażać się na zatrzymania, rewizje, represje, utratę pracy.

Na początek zaprezentowano montaż filmów dokumentalnych udostępnionych przez TVP w Katowicach, wprowadzających widzów w atmosferę lat 70. przedstawiających metody działania socjalistycznej propagandy, w których dziennikarze wymagali od rozmówców recytowania wyuczonych formułek co prowadziło do groteskowych sytuacji.

Wystawa prezentuje wydawnictwa opozycyjne i związkowe wydawane nielegalnie w latach 1976-1989. Pokazana jest kolekcja paryskiej „Kultury” (z lat 50-80), wydawnictwa opozycji przed sierpniowej, pisma i ulotki towarzyszące sierpniowemu strajkowi w Stoczni, zdjęcia i wydawnictwa związkowe z lat 1980-1989.

Do unikatowych eksponatów wystawionych w Odwachu należą m.in.: numery „Kultury” w formacie ułatwiającym przemycanie do kraju, pisma „Zapis”, „Krytyka”, „Głos”, „Bratniak” z czasów KOR-u i ROPCiO; biuletyny strajkowe ze Stoczni Gdańskiej; Biuletyny Informacyjne KOR z lipca i sierpnia 1980 r. Są unikatowe dokumenty m.in.: pismo Prokuratora Generalnego z 1981 w sprawie ścigania „sił antysocjalistycznych” i informacja o inwigilacji opozycji przez wojskowe służby specjalne.

– Chcemy uczcić wszystkich ludzi Solidarności, nie tylko tych znanych z prasy i telewizji, ale miliony osób w całej Polsce, których nazwisk często już nie pamiętamy, ale bez których w Polsce nic by się nie zmieniło – powiedział otwierając ekspozycję prezydent Częstochowy Tadeusz Wrona.

Wystawa czynna będzie do końca września.