"Lekcje dialogu" - wybór tekstów Adama Krzemińskiego

"Lekcje dialogu" - taki tytuł nosi wybór tekstów - wykładów, esejów i wywiadów - autorstwa Adama Krzemińskiego , publicysty "Polityki", znawcy i komentatora spraw polsko-niemieckich. Książkę opublikowała Oficyna Wydawnicza Atut w serii " Zrozumieć Niemcy ".

"Co prawda w Polsce mawia się, że Niemców i Polaków łączy tysiąc lat zmagania, to jednak równocześnie jesteśmy od tysiąca lat bliskimi sąsiadami. Łatwo się o tym przekonać zaglądając do książek telefonicznych. W polskich jest mnóstwo nazwisk pochodzenia niemieckiego, a w niemieckich - polskiego. W Berlinie gmach Reichstagu stoi na miejscu dawnego pałacu Raczyńskich, zaś w Warszawie królami Polski byli dwaj Niemcy - bo Sasi to Niemcy" - tak zaczyna się pierwszy z zamieszczonych w wyborze tekstów zatytułowany "Niemcy też są zdolni. Mowa o Grassie".

Jak zaznacza sam Krzemiński we wstępie do książki, zamysłem "Lekcji dialogu" nie jest systematyczna prezentacja stosunków polsko-niemieckich ostatnich czterdziestu czy pięćdziesięciu lat ani "zebranie śmietanki" z ponad tysiąca tekstów, jakie autor w minionych latach opublikował zarówno w prasie polskiej, jak i niemieckojęzycznej.

"Chciałem pokazać pewien układ współrzędnych, historycznych punktów orientacyjnych, oraz zagruntować tło mych zainteresowań, spotkań z sąsiadami, odczytywanie odmiennych kodów kulturowych i religijnych, i wreszcie przeznaczonych do publikacji rozmów, a więc dialogów publicznych, zarówno w formie wywiadów, jak i polemik prasowych" - napisał Krzemiński .

Według niego, te wspólne punkty orientacyjne, które Niemcy i Polacy odmiennie odczytują, to: Grunwald, Pokój Westfalski, rozbiory Polski, ocena Prus w dziejach Europy, a także spojrzenie na nazizm, II wojnę światową oraz jej geopolityczne i moralne konsekwencje.

"W Lekcjach dialogu czytelnik znajdzie próbę odczytania tych momentów zwrotnych polsko-niemieckiej historii jak gdyby na przekór głęboko w nas zakorzenionym stereotypom dziesięciu wieków zmagań polsko-niemieckich - zrozumiałych w czasie gorącej i zimnej wojny, ale mało płodnych w czasie jednoczenia się Europy" - zaznaczył publicysta. Jednocześnie podkreślił, że świadomie w tym zbiorze chciał zachować dystans wobec aktualnej polityki. Pominął też teksty dotyczące zjednoczenia Niemiec.

W książce znalazły się za to szkice dotyczące głównie historii i religii, a także wywiady m.in. z byłym prezydentem Niemiec Richardem von Weizsaeckerem, byłym komisarzem Unii Europejskiej Guenterem Verheugenem, historykiem Heinrichem Augustem Winklerem, teologiem Hansem Kuengiem, filozofem Juergenem Habermasem , pisarzem Guenterem Grassem , hrabiną Marion Doenhoff oraz Bronisławem Geremkiem .

"Myślę, że historia nadal dzieli Polskę i Niemcy. To zresztą zjawisko szersze, dotyczy całej Europy. Łatwiej połączyć gospodarki, administracje polityczne niż połączyć pamięci. (...) Kiedy mówimy o I wojnie światowej, to Francuzi i Niemcy myślą o gigantycznym cmentarzu w Verdun, a my Polacy, że uzyskaliśmy niepodległość. (...) Ja myślę, że pojednanie polsko-niemieckie musi się dokonywać przede wszystkim w perspektywie przyszłości. Natomiast stopniowo trzeba kontynuować prace nad edukacją historyczną" - powiedział w rozmowie z Krzemińskim , w jednym ze swoich ostatnich wywiadów, zmarły przed dwoma laty Geremek .

Wybór tekstów Krzemińskiego opublikowano w serii " Zrozumieć Niemcy ", która ma na celu - jak można przeczytać w książce - "przybliżenie i upowszechnienie odpowiadającego wymogom współczesności rozumienia kultury naszego zachodniego sąsiada, rozumienia wolnego od ideologicznych zobowiązań oraz politycznych roszczeń".

W serii prezentowane są prace z zakresu historii, historii literatury i kultury niemieckiej oraz szeroko rozumianych nauk społecznych. Wśród ich autorów są m.in. Stanisław Stomma , Anna Wolff-Powęska , Kazimierz Wóycicki i Klaus Bachmann .

Na wasze komentarze i uwagi czekamy nie tylko tutaj, ale także na naszej stronie internetowej na Facebooku: tutaj !