Literacka Nagroda Nike dla Cezarego Łazarewicza za reportaż ”Żeby nie było śladów”. Przeczytaj fragment

Milicja bierze pod uwagę cztery najprawdopodobniejsze wersje wydarzeń: został pobity na komisariacie, w karetce lub pogotowiu, we własnym domu lub przez przyjaciela Czarka F. Wątki bada powołana do tego celu grupa w Komendzie Głównej MO (KGMO), na której czele stoi komendant główny – generał Józef Beim. Choć z czterech wersji najbardziej możliwa jest ta z udziałem milicjantów, nie sprawdza jej nikt. A nawet milicja prewencyjnie robi wszystko, żeby nie mogła znaleźć potwierdzenia.

Inspektor Jerzy Kulczycki dostaje polecenie udowodnienia, że śmiertelny cios został zadany w karetce. To logiczne – sanitariusze sami ściągnęli na siebie winę, wpisując w karcie wyjazdu informację o agresywności pacjenta i użyciu siły. Kulczycki odnajduje kremowego fiata kombi (WAX-147K), którym przewożono Przemyka. Sadza pozoranta na noszach i próbuje zadać mu cios z zajętego przez siebie fotela kierowcy.

– To niemożliwe – melduje pułkownikowi Kazimierzowi Otłowskiemu, dyrektorowi Biura Dochodzeniowo-Śledczego KGMO. Wściekły Otłowski robi wyrzuty Kulczyckiemu:

– Nie potrafisz tego udowodnić? – pyta.

List przebywającego w więzieniu Jacka Kuronia do Barbary Sadowskiej.

”Zdawało mi się, że 23 listopada umarłem razem z Grażynką[1], że nic nie jest w stanie zmartwić mnie ani ucieszyć. Śmierć Grzegorza i Twoje cierpienie poraziły mnie bólem. […] Teraz jestem z Tobą i Grzegorzem tak dosłownie, materialnie i wiem, że nie ja jeden i nie ja pierwszy. Więc w nas wszystkich Grzegorz jest, a ty nie jesteś samotna.

Mówił mi Marek Edelman o wierszach Grzegorza, więc jego egzystencja będzie, jest – rzeczywistością niezaprzeczalną. Ten byt to zaledwie cień, cienia Grzegorza. Ale wiem, że to jego życie po życiu jest nam wszystkim bardzo potrzebne. I to jest dla Ciebie ważny obowiązek wobec niego. Znowu masz obowiązki, tak jak przez całe lata jego życia. Ale z obowiązków składa się miłość, więc ona trwa póki masz obowiązki”.

[1] Grażyna Kuroń, żona Jacka Kuronia. Zmarła 23 listopada 1982.

Fragment pochodzi z książki ”Żeby nie było śladów”, Cezarego Łazarewicza, Wydawnictwo Czarne.