Nowe zbiory w Muzeum im. Mariana Falskiego
Przedwojenne przybory szkolne oraz świadectwa, zeszyty, lektury, harcerskie mundurki, odznaki i czapki wzbogaciły w tych dniach zbiory Muzeum Oświaty im. Mariana Falskiego w Kuźnicy Grabowskiej (Wielkopolska).
- To jedyne w regionie muzeum, którego patronem jest autor słynnego elementarza z 1910 r., używanego niemal przez cały XX wiek. W grudniu minęła 126. rocznica jego urodzin - powiedział opiekun istniejącej zaledwie od dwóch lat placówki i szef stowarzyszenia Ruch Samorządowy im. profesora Mariana Falskiego , Waldemar Dudka.
Falski był zięciem Karola Oxnera - przedwojennego właściciela Kuźnicy i szwagrem ostatniego dziedzica tego majątku - Seweryna Oxnera. Profesor często przyjeżdżał tutaj do rodziny swojej żony, polował w okolicznych lasach. Muzeum ma siedzibę w dworku należącym kiedyś do Oxnerów.
W muzeum zgromadzono przedwojenne kałamarze, zdjęcia, dzienniki lekcyjne, oryginalne ławki, globusy, atlasy i setki pomocy szkolnych. Pokazano także kilkadziesiąt elementarzy dla szkół wiejskich i miejskich, wydanych w różnych latach. W zbiorach jest m.in. Toruński Elementarz Polski z 1910 r.
Dudka przypomina, że * Falski jest znany przede wszystkim jako autor Elementarza , ale szeroką opinią społeczną wstrząsnęła jego obszerna książka pt. _Środowisko społeczne młodzieży a jej wykształcenie_, którą opublikowano w 1937 r.* Profesor dowodził w niej, że nie uzdolnienia i charakter dziecka determinują jego szanse, lecz pozycja społeczna i klasowa ojca. Rok wcześniej Falski opublikował broszurę pt. Walczmy o szkołę, w której poddał druzgocącej krytyce całą politykę oświatową rządów pomajowych, zwłaszcza Janusza i Wacława Jędrzejewiczów.
Prace Falskiego z zakresu organizacji szkolnictwa i dydaktyki stawiały go w rzędzie najwybitniejszych wówczas twórców nauk o wychowaniu.
- Przez całe życie profesor pozostawał człowiekiem niepokornym, nie idącym na żadne kompromisy. W 1964 r., wraz z grupą uczonych i pisarzy, złożył swój podpis pod słynnym „Listem 34” do premiera Józefa Cyrankiewicza, zawierającym żądanie zmiany polityki kulturalnej i zniesienia cenzury - przypomniał Dudka.
W 1967 r. Falski podjął się obrony przed komisją dyscyplinarną Uniwersytetu Warszawskiego studenta historii Adama Michnika - obecnego redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”. Zmarł w 1974 r.
