Sto lat temu urodziła się Astrid Lindgren
100 lat temu – 14 listopada 1907 roku – urodziła się Astrid Lindgren , autorka znanych wielu pokoleniom dzieci na całym świecie książek Pippi Langstrump i Dzieci z Bullerbyn .
W swoich książkach dla dzieci Lindgren zastąpiła moralizatorstwo humorem, fantazją i celną obserwacją psychologiczno-obyczajową. Najpopularniejszymi stworzonymi przez nią fikcyjnymi postaciami były m.in. – obok Pippi Laangstrump (Fizi Pończoszanki) – Karlsson z Dachu, Nils Paluszek, detektyw Blomkvist i Lotta z ulicy Awanturników.
Pisarka urodziła się 14 listopada 1907 roku w małej wiosce na południu Szwecji. Wiele swoich późniejszych literackich pomysłów zaczerpnęła z zasłyszanych w dzieciństwie legend i opowieści. W wieku 17 lat rozpoczęła pracę w lokalnej gazecie. Niedługo później została samotną, nastoletnią matką. Oddała syna do przybranej rodziny w Danii i odebrała go po kilku latach, kiedy wyszła za mąż.
Jako spodziewająca się dziecka osiemnastolatka Lindgren przyjechała do Sztokholmu, gdzie mieszkała przez całe swoje dorosłe życie. W latach 1946-1970 pracowała w oficynie Raben & Sjoegren, potentata na rynku szwedzkiej literatury dziecięcej, wydawcy jej przyszłych utworów.
Zadebiutowała w 1944 roku Zwierzeniami Britt-Mari, które przyniosły jej nagrodę w konkursie na najlepszą powieść dla dziewcząt. Rok później ukazała się Pippi Langstrump . Imię i postać Pippi wymyśliła córka Lindgren , Karin. Podobno nudząc się podczas choroby zażądała od mamy opowieści o tajemniczej postaci o takim imieniu. Rękopis był gotowy na dziesiąte urodziny Karin w 1944 roku.
Szef szwedzkiego wydawnictwa Bonnier, na którego biurko trafiła Pippi, był przerażony.
– Cukier na podłodze i bałagan w dziecięcym pokoju! Nie miałem odwagi wziąć za to odpowiedzialności – wspominał Bonnier po latach, przyznając jednocześnie, że popełnił wielki błąd. Na wielkiej popularności Pippi skorzystało wydawnictwo Raben & Sjoegren, które opublikowało książkę w 1945 roku.
Pippi pojawiła się w czasach, gdy małe dziewczynki miały być posłuszne i nie zadawać pytań.
„Postać tej nienormalnej dziewczynki i jej niesmaczne przygody opisane w książce Lindgren mogą pozostawić jedynie bardzo nieprzyjemne, szarpiące duszę wspomnienie” – pisał w końcu lat 40. John Landqvist, szwedzki krytyk literacki i profesor pedagogiki.
Ale dzieci pokochały rudowłosą bohaterkę.
W 1947 roku Lindgren opublikowała pierwszą książkę z cyklu Dzieci z Bullerbyn – opowieść o dzieciakach z malutkiej górskiej wioski. Uznanie czytelników Lindgren zaskarbiła sobie także opowieściami detektywistycznymi o Blomkviście.
W 1954 roku pojawiła się baśniowa powieść Mio, mój Mio zaliczana do największych osiągnięć literackich autorki. Krytycy podkreślili psychologiczną siłę tej książki. Lindgren doskonale rozumiała, że dzieci potrzebują w literaturze czegoś więcej niż sielankowe bajeczki.
W latach 60. autorka zapoczątkowała serię humorystycznych opowieści o Emilu. W 1971 roku ukazała się powieść fantastyczna Bracia Lwie Serce , w której Lindgren złamała kolejne tabu, jakim w literaturze dziecięcej XX wieku był temat śmierci. W Ronji, córce zbójnika z 1981 roku doszły do głosu akcenty skandynawskich podań – pierwszoplanową postacią stała się przyroda.
* Astrid Lindgren napisała prawie 100 książek dla dzieci, przetłumaczonych na 76 języków i sprzedanych w 80 mln egzemplarzy, licząc tylko wydania oficjalne.* Wraz z wydaniami pirackimi liczba sprzedanych egzemplarzy sięga setek milionów. Na podstawie jej książek tworzono sztuki teatralne, musicale, Wiele z nich doczekało się adaptacji filmowych.
W 1992 roku autorka uznała, że czas już na odpoczynek i przestała pisać. Zmarła 28 stycznia 2002 roku w Sztokholmie w wieku 94 lat.
