Drzazga Zazubrina trafia do księgarń

Drzazga przedstawia historię przewodniczącego gubernialnej Komisji Nadzwyczajnej do Walki z Sabotażem i Kontrrewolucją (Czeka), Andrieja Srubowa, który usiłuje wytłumaczyć i usprawiedliwić masowe mordy i terror wprowadzony przez instytucję, w której pracuje, wyższą koniecznością i nieubłaganą logiką rewolucji. Chce być jej nieugiętym strażnikiem, usuwać z jej drogi śmieci, czyli w tym wypadku - oponentów. Gnębi go jednak konieczność bezpośredniego kontaktu z krwią i cierpieniem rozstrzeliwanych - snuje nawet marzenia o zautomatyzowaniu procesu likwidacji wrogów.

Zmagając się z własnym sumieniem i poczuciem przyzwoitości, Srubow stopniowo pogrąża się w szaleństwie. Spadają na niego bolesne ciosy w życiu osobistym: odchodzi żona, ojciec zostaje rozstrzelany z wyroku dawnego kolegi-czekisty. Tłem dla przeżyć Srubowa jest praca Czeka: donosy, przesłuchania, obławy, rozstrzeliwania.

Drzazgę, napisaną w 1923 roku, zablokowała radziecka cenzura na tyle skutecznie, że książka została uznana za zaginioną. Drzazga po raz pierwszy została opublikowana w roku 1989 na łamach pisma Sibirskije Ogni.

Władimir Zazubrin (1895-1938) podczas wojny domowej w latach 1918-1920 najpierw walczył po stronie Białych w armii admirała Aleksandra Kołczaka, potem - w szeregach Armii Czerwonej. Doświadczenia tych lat opisał w powieści-kronice Dwa mira (1921), która służyła do szkolenia politycznego w Armii Czerwonej i miała wiele inscenizacji teatralnych. Jednak następne powieści Zazubrina - Obszczeżytije (1923) i Blednaja prawda (1923) - zawierały już krytykę nowego ustroju. Od 1934 roku Zazubrin pracował nad powieścią Gory, której nie ukończył. W 1937 roku, podczas stalinowskich czystek pisarz został aresztowany i rozstrzelany.

Polskie wydanie Drzazgi ukazuje się nakładem PIW-u.