Książę w warszawskich Łazienkach

Kilkadziesiąt fotografii opatrzonych wypowiedziami twórcy i redaktora paryskiej „Kultury”, a także współpracowników pisma oglądać można od środy na wystawie poświęconej Jerzemu Giedroyciowi.

Ekspozycję otwarto w Muzeum Wychodźstwa Polskiego w warszawskich Łazienkach.

Wystawę, opatrzoną tytułem „Jerzy Giedroyc - Książę Emigrantów”, zorganizowano w ramach obchodów Roku Jerzego Giedroycia. W jej otwarciu wziął udział minister kultury i dziedzictwa narodowego Kazimierz Michał Ujazdowski, który mówiąc o zasługach Giedroycia dla polskiej historii i kultury podkreślił, że miał on niespotykaną w polskim życiu politycznym zdolność współpracy z ludźmi, którzy mieli inne, niż on sam, zapatrywania ideowe.

Na wystawie obejrzeć można m.in. fotografie z archiwum założonego przez Giedroycia Instytutu Literackiego w Paryżu. Zdjęcia opatrzono wypowiedziami Giedroycia oraz współpracowników „Kultury” na temat historii i zadań, a także wypowiedziami polskich artystów i intelektualistów na temat Giedroycia - m.in. Czesława Miłosza , Stanisława Lema , Ryszarda Kapuścińskiego , Adama Michnika , Andrzeja Wajdy i Leszka Kołakowskiego .

Wnętrza sal w muzeum zaaranżowano w taki sposób, by przypominały siedzibę redakcji „Kultury” we francuskim Maisons Laffitte. Odwzorowano m.in. gabinet Redaktora oraz ogród zimowy z charakterystycznym stołem, przy którym spotykali się pisarze, poeci i malarze z kręgu „Kultury”. Ekspozycji towarzyszy pokaz filmów o Jerzym Giedroyciu i twórcach „Kultury”.

Arcybiskup Józef Życiński podkreślał, że przez długi czas peerelowskiego zakłamania „Kultura” była dla nas źródłem prawdy i ważnym czynnikiem formacji intelektualnej podkreślającej godność człowieka w systemie, który nie miał miejsca dla godności.

Według Adama Michnika „Kultura” była dzwonem, który budził Polaków z apatii, wyzwalał ze strachu, słał z emigracji słowa prawdy i wolności.

Jerzy Giedroyc urodził się w 1906 roku w Mińsku Litewskim (zmarł w 2000 roku w Maisons-Laffitte). Studiował prawo i historię na Uniwersytecie Warszawskim. Był redaktorem dwutygodnika „Bunt Młodych” przekształconego w 1936 roku w tygodnik „Polityka”. W 1939 roku przedostał się do Rumunii, gdzie był m.in. sekretarzem osobistym ambasadora polskiego (1939 - 1940). W 1942 został wywieziony przez poselstwo angielskie do Stambułu, zgłosił się do służby wojskowej, uczestniczył m.in. w walkach w Tobruku. W roku 1946 założył w Rzymie Instytut Literacki, by w roku następnym - w raz z nowo utworzonym pismem „Kultura” - przenieść redakcję do Maisons-Laffitte pod Paryżem. Redakcja publikowała utwory polskich pisarzy emigracyjnych, a także pisarzy mieszkających w PRL, którzy nie mogli wydać swoich utworów w rodzinnym kraju, ponieważ zostali przez cenzurę objęci zakazem druku. „Kultura” docierała do prawie stu krajów na pięciu kontynentach.

Wystawę będzie można oglądać do 30 kwietnia.