Kto w tym roku otrzyma literackiego Nobla? Oto nasi faworyci!

• Czy już w najbliższy czwartek doczekamy się kolejnego laureata z Polski?
• *Jakie są w tym roku szanse na nagrodę dla Adama Zagajewskiego (na zdj.)? *
• *Czy inni polscy twórcy również są brani pod uwagę? *
• *Kogo jeszcze wymienia się na "giełdzie nazwisk"? *
• *Kto aktualnie "wygrywa" zdaniem bukmacherów? Których pisarzy najchętniej nagrodziłaby redakcja Książki WP? *

Na kolejnych stronach odpowiadamy na te pytania. Prezentujemy* sylwetki aż 35 faworytów do literackiego Nobla* według redaktorów Książki WP, bukmacherów oraz czytelników. Zgadzacie się z naszym wyborem? Kogo zabrakło, a kto nie powinien się tutaj znaleźć? Kto Waszym zdaniem powinien zostać uhonorwany przez szwedzką Akademię?

Adam Zagajewski od kilku lat zajmuje wysokie pozycje na listach zakładów bukmacherskich. Poeta w lutym 2011 roku w Sztokholmie promował swój zbiór poezji Anteny w deszczu, wówczas dziennikarka "Expressen" napisała, że " Zagajewski powinien w tym roku otrzymać literackiego Nobla".

Poeta opublikował m.in. tomy wierszy: Komunikat (1972), Sklepy mięsne (1975), List (1978), Oda do wielości (1982), Jechać do Lwowa (1985), powieści: Ciepło, zimno (1975) Cienka kreska (1983), szkice: Drugi oddech (1978), Solidarność i samotność (1986).

W 2010 roku ukazały się jego Wiersze zebrane , a w 2011 - Lekka przesada , nowa książka eseistyczna.

Pisarz urodził się 12 stycznia 1949 roku w Kioto, lecz dorastał w miastach takich, jak Shukugawa, Ashiya i Kobe. W latach 1974-1981 prowadził klub jazzowy. *Od czasu ukazania się Norwegian Wood Murakami stał się wielką gwiazdą. *

Jeden z najpopularniejszych i najchętniej czytanych współczesnych autorów powieści na świecie.

"Żyjemy w epoce Różewicza . To on stworzył polską poezję współczesną. [...] **Tak jak kiedyś mówiło się o Mickiewiczu , że my z niego wszyscy, tak współcześni polscy poeci mogą mówić o Różewiczu . Kolejne pokolenia pisarzy od tej twórczości uciec nie mogą, muszą się określić wobec niej" - mówił ostatnio Adam Pomorski .

"Nazywano go klasykiem i rewolucyjnym nowatorem, moralistą i nihilistą, obojętnym na to, co się dookoła dzieje w sferze publicznej i czułym na wszelkie zmiany, otwartym na świat i szczelnie zamkniętym we własnym wnętrzu. Każdy mógłby znaleźć cytaty na potwierdzenie swojej tezy. Twórczość Różewicza prowokuje, by wkładać ją w efektowne formuły, a jednocześnie formułom się wymyka" - zauważył z kolei prof. Jacek Łukasiewicz .

Zadebiutował tomem opowiadań Goodbye, Columbus w 1959 roku, który przyniósł mu rozgłos i wywołał skandal w kręgach ortodoksyjnych Żydów. Jednak dopiero Kompleks Portnoya (1969) przyniósł mu wielką sławę, a sama powieść szybko uzyskała miano kultowej.

Autor wielu świetnych powieści, m.in. Przeciwżycia , Dziedzictwa , Wzburzenia i Everymana . Kolejne tłumaczenia książek Philipa Rotha ukazują się w Polsce nakładem wydawnictwa Czytelnik.

Debiutował w 1965 r. zbiorem opowiadań Tam, gdzie wyją szakale. Polski czytelnik zna m.in. jego powieści Czarna skrzynka (Prix Femina Etranger), Opowieść o miłości i mroku (Prix Culture 2004), szkice literackie Na ziemi Izraela oraz eseistykę.

Opublikował powieści: Żart (1967, wydanie polskie 1970), Życie jest gdzie indziej (1979, wydanie polskie poza cenzurą 1984), Nieznośna lekkość bytu (1981, wydanie polskie, Londyn 1984). Opowiadania zebrane w tomie Śmieszne miłości (1963, wydanie polskie 1967).

Po polsku ukazały się także jego tomy esejów: Sztuka powieści, Zdradzone testamenty i Spotkanie.

W 1959 opublikował Spokojne sumienia (Las buenas conciencias). W 1962 Śmierć Artemia Cruz (La muerte de Artemio Cruz) - utwór uważany za jeden z jego najwybitniejszych. Ten utwór i wcześniejszy - Kraina najczystszego powietrza - otworzyły nowe drogi w prozie latynoamerykańskiej, wprowadzając śmiałe rozwiązania strukturalne i lingwistyczne.

W 1976 opublikował ambitną i skomplikowaną powieść-trylogię Terra nostra. Usiłował w niej raz jeszcze doprowadzić do spotkania, na planie narracji, różnych miejsc i momentów historii Ameryki i Europy, od mitycznych kultur prekolumbijskich, poprzez cywilizacje śródziemnomorskie, przybycie do Meksyku Habsburgów aż do współczesności.

Interesują ją problemy zagrożenia osobowości i wolności jednostki w dzisiejszym świecie. Stosuje naturalistyczne i ekspresjonistyczne środki literackie, zachowując realizm obserwacji.

Książki Oates wielokrotnie nominowano do National Book Award, Nagrody Pulitzera i PEN/Faulkner Award. Zdobyła National Book Award i PEN/Malamud Award za wybitne osiągnięcia w dziedzinie opowiadania.

Ali Ahmad Sa'id Isbir - pseudonim Adonis (ur. 1 stycznia 1930 r.), arabski poeta i krytyk literacki z Syrii. Od 1956 mieszkał w Libanie, a od połowy lat 80. mieszka w Paryżu, gdzie jest przedstawicielem Ligi Państw Arabskich przy UNESCO.

W 1957 r. współzałożyciel czasopisma "Szir" (Poezja), od 1968 r. wydawał miesięcznik "Mawakif" (Stanowiska). Jego utwory podejmują problematykę moralną i polityczną współczesnego człowieka. Tłumaczył na arabski poezję europejską.

Każda kolejna książka Konwickiego wywoływała dyskusje. Sam o swoich dokonaniach literackich mówił z sarkazmem, a siebie samego zwykł określać jako "ohydną hybrydę na pograniczu dwóch światów: polskiego i rosyjskiego". Dla jego stylu, zwłaszcza gdy pisze "od siebie", najbardziej charakterystyczna jest jadowita ironia i dystans wobec opisywanej rzeczywistości.

Bohaterem książek Konwickiego bywa "zgniły inteligent znad Wisły" czy "warszawski hydraulik od prowincjonalnej epiki". Konwicki żongluje nastrojami, wątkami oraz konwencjami: Zwierzoczłekoupiór ma konwencję książki dla dzieci, Nic albo nic - kryminału z dreszczykiem, a Kronika wypadków miłosnych - romansidła.

Znakiem rozpoznawczym Pynchona stało się wierne oddawanie psychodelicznej atmosfery Ameryki znajdującej się jeszcze pod panowaniem hippisów i anarchistów. Tajemnicą pozostaje, ile w opisach tych doświadczeń własnych przeżyć autora.

* Balansującego na granicy realności pisarza wymienia się na równi z najbardziej namacalnymi autorytetami amerykańskiej prozy. Niewidzialny Thomas sąsiaduje z Cormakiem McCarthym , Donem DeLillo i Johnem Barthem .*

Akcja większości jej prozy osadzona jest w południowo-zachodniej części stanu Ontario i często obraca się wobec z pozoru trywialnych i codziennych faktów i obserwacji otaczającej rzeczywistości.

* Laureatka Man Booker International Prize (2009).*

Rozgłos zdobyła wydaną w 1990 roku powieścią Opętanie , dowodząc tym samym, że epoka wiktoriańska, w której częściowo rozgrywa się ten romans, wciąż może stanowić źródło wybitnej literatury. Po tę samą inspirację sięgnęła w swojej następnej książce, Aniołach i owadach , stawianej niekiedy jeszcze wyżej niż słynna poprzedniczka. Uchodzi również za mistrzynię krótszych form prozatorskich.

Jednak międzynarodowy rozgłos zyskała jako powieściopisarka. Ma w swym dorobku ponad trzydzieści książek; są to powieści, opowiadania, tomy poezji, studia krytycznoliterackie. Jej książki zostały przetłumaczone na wiele języków. W Polsce ukazały się m.in. Pani wyrocznia, Zbójecka narzeczona, Okaleczenie ciała, Opowieść Podręcznej, Kobieta do zjedzenia.

Jej twórczość postrzegana jest jako swoista kronika przemian obyczajowych, a także jako odpowiednik amerykańskiej powieści uniwersyteckiej.

W swojej pracy badawczej zajmuje się m.in. semiotyką, teorią literatury, estetyką średniowieczną i środkami przekazu. Do jego najważniejszych publikacji przetłumaczonych na język polski należą: Dzieło otwarte, Pejzaż semiotyczny, Lector in fabula, Superman w literaturze masowej. Bogaty dorobek naukowy to zaledwie część obfitej i urozmaiconej twórczości Eco , obejmującej ponadto felietony, parodie literackie, komiksy, sztuki dla dzieci, przede wszystkim zaś kilka znakomitych powieści. Jego zainteresowania sięgają literatury trywialnej, prasy codziennej, komiksu, piosenki.

W roku 1980 wydał swoją pierwszą powieść, Imię róży , która przyniosła mu wielką sławę i stała się jednym z największych bestsellerów w historii literatury. Przetłumaczona na trzydzieści języków, doczekała się również adaptacji filmowej. Kolejne powieści - Wahadło Foucaulta (1988) i Wyspa dnia poprzedniego (1994), Baudolino (2000), Tajemniczy płomień królowej Loany (2004) oraz najnowsza, Cmentarz w Pradze (2010) - utwierdziły pisarską sławę Eco .

Achebe uważany jest za ojca współczesnej literatury afrykańskiej i jednego z najwybitniejszych postkolonialnych pisarzy. Zajmuje się wpływem kolonializmu na afrykańskie społeczeństwa. Opisuje zderzenie kultur afrykańskiej i europejskiej, i będący następstwem tej kolizji upadek wartości.

Jest laureatem wielu nagród (m.in. Man Booker International Prize, Nagrody Pokojowej Księgarzy Niemieckich).

Po ukończeniu Akademii Sztuk Teatralnych i Muzycznych w Pradze, był związany z teatrem Na Zobradli.
W czasach komunizmu należał do grona prześladowanej opozycji, jeden z przywódców "aksamitnej rewolucji", prezydent Czechosłowacji w latach 1989-1992 oraz Czech w latach 1993-2003.

Urodził się i wychował na nowojorskim Bronksie w rodzinie włoskich imigrantów (do pochodzenia pisarza odnoszą się wątki w Podziemiach). W roku 1999 DeLillo, jako pierwszy Amerykanin, otrzymał Jerusalem Prize, nagrodę przyznawaną pisarzom, „którzy w swojej twórczości zajmują się tematem wolności jednostki w społeczeństwie”.

Jego powieści traktują o stanie społeczeństwa amerykańskiego, pokazują procesy jakim podlega jednostka we współczesnym świecie(np. Biały Szum, Gracze, Mao II). W powieści Libra podjął się rekonstrukcji biografii Lee Harveya Oswalda, domniemanego sprawcy śmierci prezydenta Johna Fitzgeralda Kennedy'ego.

Przez krytyka literackiego Harolda Blooma zaliczony został do czwórki wielkich amerykańskich powieściopisarzy naszych czasów, obok Thomasa Pynchona, Philipa Rotha oraz Cormaca McCarthy'ego.

Objawił się najpierw jako wybitny naukowiec, wkraczający swymi badaniami głęboko w problemy kultury niemieckiej i niemiecko-żydowskiej. Wykładając na uniwersytecie swojego rodzinnego miasta, wykazał się wielkim talentem eseistycznym.

Napisał m.in. Inne morze, Itaka i dalej, Dunaj, Na oślep, Podróż bez końca.

Akcja wielu powieści Doctorowa rozgrywa się w jego rodzinnej metropolii, pisarz chętnie w losy fikcyjnych bohaterów wplata wydarzenia rzeczywiście mające miejsce i postaci historyczne. I tak na kartach Ragtime pojawiają się Harry Houdini, Henry Ford czy Robert Peary, a wśród bohaterów Billy'ego Bathgate'a znajdują się sławni gangsterzy z połowy lat 30. Dutch Schultz i Otto Berman.

W latach osiemdziesiątych był lektorem języka hiszpańskiego na uniwersytecie w Oksfordzie. Zadebiutował w 1969 roku powieścią Los dominios del lobo.

Rozgłos światowy przyniosły mu takie książki jak Mężczyzna sentymentalny (1986), Todas las almas (1989), a szczególnie powieść Serce tak białe, która uznana została za największe objawienie literackie ostatnich trzydziestu lat.

Powieści McCarthy'ego koncentrują się jak dotychczas wokół malowniczych epizodów historii Stanów Zjednocznych. *Pisarz prezentuje romantyczną wizję Ameryki przełomu XIX i XX wieku.* Kraj zaludniają szmuglerzy, włóczędzy, seryjni mordercy i postkolonialni pustelnicy. Swoją baśń o Stanach, w których prawdziwa wolność przybiera często brutalnie anarchistyczne formy, pisarz rozwijał w Dziecięciu bożym i we W ciemność , a także debiutanckim Strażniku sadu , które w zeszłym roku trafiły do katalogu Wydawnictwa Literackiego .

Zadebiutował powieścią Grimus (1974). Międzynarodowy sukces przyniosła mu druga powieść (1981, Midnight's Children), fantastyczno-polityczna saga o dzieciach urodzonych w chwili uzyskania niepodległości przez Indie, wielowarstwowe dzieło traktujące o powiązaniu jednostkowych losów z historią indyjskiego subkontynentu.

W 1988 roku ukazały się słynne Szatańskie wersety. Zło współczesnej cywilizacji Zachodu przeciwstawione zostało tutaj złu fanatyzmu religijnego Wschodu. Książka w lutym 1989 roku ściągnęła na autora klątwę ajatollaha Chomeiniego połączoną z wyrokiem śmierci, co rozpętało furię nienawiści do pisarza wśród wyznawców islamu.

John le Carre to pseudonim Davida Cornwella. Angielski pisarz powieść sensacyjną wyniósł do rangi wybitnej literatury. Klasyk oryginalnej powieści szpiegowskiej łączącej sensacyjną intrygę z walorami literackimi. Międzynarodową sławę przyniosła mu książka Ze śmiertelnego zimna. Kolejne powieści, m.in. Perfekcyjne morderstwo i światowy bestseller Russia House, weszły do kanonu gatunku.

Jej tom poezji, Just Give Me a Cool Drink of Water 'Fore I Die (1971), był nominowany do nagrody Pulitzera. Oprócz tego wydała wiele innych zbiorów wierszy.

Obok kariery literackiej i społeczno-politycznej Angelou osiągała także sukcesy jako reżyserka, producentka filmowa i telewizyjna oraz aktorka. Jej scenariusz do filmu Georgia, Georgia z 1971 był nominowany do nagrody Pulitzera. Dwukrotnie była nominowana do nagrody Tony jako aktorka: w 1973 za Look Away (rola debiutancka) i w 1977 za Roots (Korzenie).

W roku 1962 porzucił wspólnotę buddyjską. Lata 1963-1966 to w jego życiu okres nihilistycznych manifestów, kryzysy i próby samobójcze, bezsenność i nadużywanie alkoholu. Rok 1973 przynosi kolejny zwrot: Ko Un angażuje się w bieżące wydarzenia polityczne, występując przeciwko władzom i włączając się w walkę o prawa człowieka. Wielokrotnie aresztowany, spędza dłuższe okresy w więzieniach, gdzie jest torturowany. Po otrzymaniu w 1980 wyroku dożywotniego więzienia w dwa lata później zostaje ułaskawiony i zwolniony. Omal nie traci życia podczas głośnej masakry w Kwangju w maju 1982 roku.

Osiedlenie się w 1984 roku na wsi w Ansong z świeżo poślubioną żoną Lee Sang-Hwa otwiera nowy, niezwykle płodny okres w życiu pisarza. Ogłasza on liczne tomy wierszy, powieści i esejów, pierwszą serię Dzieł zebranych (20 tomów), autobiografię w 5 tomach, piętnastotomową edycję klasycznego dzieła Dziesięć tysięcy istnień.

Jako nastolatek publikował recenzje filmowe. W prozie debiutował opowiadaniem pod koniec lat 50. Pierwszą powieść, Encerrados con un solo juguete, wydał w 1962. Pracował jako autor tekstów reklamowych i dialogów do scenariuszy. Jego książki wielokrotnie były nagradzane. Ich akcja często rozgrywa się w Barcelonie w czasie wojny domowej i okresie powojennym.

W Polsce ukazały się m.in. Ogony jaszczurki i Dziewczyna w złotych majtkach . Czytaj tekst Grzegorza Wysockiego w naszym serwisie.

Autor m.in. Rytuałów, Dróg do Santiago i Następnej historii.

Odrzucając tradycyjną formułę realizmu opowiedział się za literaturą skrajnie subiektywną, uwilnioną od obowiązków społecznych, ograniczoną do sfery języka i w nim szukającą prawdy o rzeczywistości. Posługiwał się techniką colage'u i montażu, m. in. elementów kultury popularnej i młodzieżowej. Od połowy lat 70-tych uprawiał już tylko prozę, coraz bardziej zbliżoną do tradycyjnej, ale skoncentrowanej tylko na wewnętrznej, egzystencjonalnej i psychicznej problematyce jednostki.

Tranströmer uprawia poezję krajobrazową, silnie związaną z ojczystym pejzażem. Pisze o przeżyciach religijnych, o doznaniach estetycznych wywołanych zwłaszcza muzyką, interesuje się wydarzeniami politycznymi, pochłania go problem jednostki zdanej na konflikt z dehumanizującym środowiskiem wielkomiejskim...

Po polsku ukazały się: Muzeum motyli, Moja przedmowa do ciszy, Gondola żałobna oraz Późnojesienny labirynt.

Laureat nagrody Akademii Francuskiej i Nagrody Goncourtów.

W swych książkach wiele uwagi poświęcał problemom semantycznej funkcji znaku – "obecności", która ujawnia się w miejscach, budowlach, dziełach malarstwa.

Jego powieści wydawano w Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, Danii, USA, Kanadzie, Brazylii i w wielu innych krajach.

Pisarka mieszka wraz z mężem we Francji, duszą jednak nadal pozostaje w Algierii. W swoich powieściach nieustannie wraca do kraju, z którego pochodzi. W polskim tłumaczeniu ukazał się zbiór opowiadań autorki zatytułowany Oran, martwy język .

Dwie najbardziej znane jej książki to Albert Speer: his battle with truth (1995), oparta na osobistych rozmowach z tym architektem-nazistą i The German trauma: experiences and reflections 1938 - 2000 (2000), autobiografia przeplatana wspomnieniami osób, na których życiu okres III Rzeszy odcisnął piętno.

Stał się sławny dzięki rosyjskiej Nagrodzie Bookera za tom prozy Sinij fonar’ (Niebieska latarnia, 1991). Jest autorem książek: Mały palec Buddy (1996), Życie owadów (1997), Generation ‘P’ (1999), Święta księga wilkołaka (2004), Hełm grozy, Empire V oraz opowiadań wydanych w zbiorze Omon Ra i inne opowieści.

W swoim kraju Pielewin jest tyleż popularny, co kontrowersyjny; w 2002 roku rosyjska organizacja młodzieżowa popierająca Władimira Putina ogłosiła listę pisarzy i książek „słusznych” i „niesłusznych” – nazwisko Pielewina otwiera tę drugą.

Wybór i opracowanie: Grzegorz Wysocki , ksiazki.wp.pl. Na podst. PAP, Wikipedia, mat. od wydawców i inne.