Nowa trasa koncertowa Ukrainian Freedom Orchestra. Koncert inauguracyjny 14 sierpnia w Teatrze Wielkim – Operze Narodowej

W sierpniu orkiestra zadebiutuje na Litwie i Łotwie oraz w Rumunii, gdzie wystąpi na Festiwalu im. George’a Enescu w Bukareszcie. Podczas trasy koncertowej zespół zawita ponownie do Lucerny, Amsterdamu, Warszawy i Londynu.

W ślad za głośnymi trasami koncertowymi w trzech poprzednich latach, podczas tegorocznego tournée zespół zaprezentuje poruszający program, którego centralnym punktem będzie V Symfonia Beethovena – ponadczasowe arcydzieło muzyki klasycznej, powstałe w trudnym okresie wojny i osobistych zmagań kompozytora. Symfonia ta, uznawana za uniwersalny symbol zwycięstwa światła nad ciemnością i przezwyciężania przeciwności losu, zostanie wykonana podczas serii koncertów, a jej interpretacja zostanie zarejestrowana przez prestiżową wytwórnię Deutsche Grammophon. Przypomnijmy, że w ubiegłym roku niemiecka wytwórnia wydała wyjątkową wersję IX Symfonii Beethovena w języku ukraińskim, w interpretacji zespołu Ukrainian Freedom Orchestra.

Podczas tegorocznego tournée orkiestra zaprezentuje prapremierowe wykonanie nowego utworu autorstwa wybitnego ukraińskiego kompozytora Maxima Kolomiietsa. Suita z opery Matki z Chersonia stanowi poruszający hołd dla ukraińskich kobiet, które pokonały blisko 5 tysięcy kilometrów przez terytoria okupowane, by ratować swoje dzieci przetrzymywane przez rosyjskie władze. Kompozycja oparta jest na operze stworzonej przez Kolomiietsa do libretta George’a Branta, zamówionej wspólnie przez Metropolitan Opera w Nowym Jorku oraz Teatr Wielki – Operę Narodową w Warszawie.

Na scenie zobaczymy także amerykańską sopranistkę Rachel Willis-Sørensen, która wykona z zespołem Preludium i Liebestod z opery Tristan i Izolda Richarda Wagnera, a także przejmujące Cztery ostatnie pieśni Richarda Straussa. Podczas dwóch koncertów UFO na Festiwalu im. George’a Enescu w Bukareszcie skrzypaczka Alexandra Conunova wykona Koncert skrzypcowy g-moll op. 26 Maxa Brucha. Orkiestra zagra także ponownie utwór Bucza Lacrimosa Victorii Vity Polevej, skomponowany dla upamiętnienia ofiar rosyjskich zbrodni.

Trasę otworzy koncert w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej w Warszawie, skąd artyści udadzą się do Wrocławia oraz Lucerny. Następnie zespół zadebiutuje w krajach, których społeczeństwa udzieliły Ukrainie i jej obywatelom zdecydowanego wsparcia w momencie próby: na Litwie, gdzie orkiestra wystąpi w siedzibie Filharmonii Narodowej w Wilnie, na Łotwie, gdzie pojawi się w Sali Koncertowej Dzintari w Jurmali nad Bałtykiem oraz w Rumunii, gdzie zagra dwa koncerty w ramach prestiżowego Festiwalu im. George’a Enescu w Bukareszcie. Na zakończenie trasy UFO zawita po raz trzeci w amsterdamskim Concertgebouw oraz londyńskiej Cadogan Hall.

– Już po raz czwarty od czasu rozpoczęcia brutalnej rosyjskiej inwazji ruszamy w trasę, by zamanifestować prawo Ukrainy do samostanowienia – mówi Keri-Lynn Wilson. – W programie, który zaprezentujemy znalazła się V Symfonia Beethovena, której pięć początkowych dźwięków stało się symbolem oporu sił alianckich przeciwko nazizmowi podczas II wojny światowej. Chcemy, by dziś stały się symbolem naszego oporu.

– Tegoroczna trasa koncertowa jednoczy społeczeństwa europejskie, które wspierają Ukrainę, jedno z najważniejszych wydawnictw muzyki klasycznej na świecie, międzynarodowe grono artystów, a przede wszystkim ukraińską twórczość muzyczną oraz odwagę, umiejętności i niezłomność ukraińskich muzyków. Jesteśmy ukraińskimi wojownikami na froncie kultury – dodaje dyrygentka. – Gramy, by bronić dziedzictwa kulturowego naszego narodu i jego prawa do istnienia. W tym krytycznym momencie, gdy Ukraina potrzebuje wsparcia bardziej niż kiedykolwiek, proszę wszystkich Europejczyków i Europejki, którym miła jest wolność i demokracja - bądźcie z nami! Chwała Ukrainie!

– Zapraszam wszystkich na koncerty Ukrainian Freedom Orchestra i autentyczne wsłuchanie się w arcydzieła muzyczne, które wykona. Sednem kultury, podobnie jak wszystkich uniwersalnych wartości, nie jest polityka, ale rzeczy wyższe – człowieczeństwo, obrona jednostki, jej ducha, praw i wolności. Kultura to wrażliwość na cudzą krzywdę, nietolerowanie zła, przeciwstawianie się przemocy, obrona życia i prawa do niego – czyli postawa, która daje nam prawo nazywać się człowiekiem. Wszystko to jest zawarte w muzyce – zarówno klasycznej, jak i współczesnej – prezentowanej przez Ukrainian Freedom Orchestra. To są zasady, na których opiera się nasza cywilizacja. Postarajmy się ją razem umacniać i zachowywać – mówi Pierwsza Dama Ukrainy, Ołena Zełenska.

Obecność w programie tournée V Symfonii Beethovena to kolejny przykład szczególnej i głęboko znaczącej więzi Ukrainian Freedom Orchestra z dziełem i ideałami kompozytora. Podczas inauguracyjnej trasy koncertowej zespołu w 2022 roku, ukraińska sopranistka Liudmyla Monastyrska wykonała arię Leonory Abscheulicher z beethovenowskiego Fidelia – żarliwy apel o człowieczeństwo i pokój wobec przemocy i okrucieństwa. W III Symfonii Beethovena ("Eroica") artyści UFO dali wyraz goryczy, jaką odczuwał kompozytor wobec autorytarnych rządów.

W słynnej już ukraińskojęzycznej interpretacji IX Symfonii Beethovena wykonywanej przez UFO słowo "Freude" (pol. radość) zostało zastąpione wyrazem "slava" (pol. chwała) w nawiązaniu do okrzyku "Chwała Ukrainie!", symbolizującego opór wobec rosyjskiej agresji.

Przesłanie V Symfonii idealnie nawiązuje do obecnego momentu historycznego, prezentując przejście od ciemności do światła, ze skali molowej do durowej, ku zwycięstwu. Jak pisał sam kompozytor: "Smutek ustąpi radości, słońce przegoni deszcz".

Zespół został utworzony w 2022 roku przez dyrygentkę Keri-Lynn Wilson w bezpośredniej reakcji na brutalną inwazję Rosji na Ukrainę. Zespół składa się z czołowych muzyków z Ukrainy, ukraińskich instrumentalistów zmuszonych do uchodźctwa na skutek wojny oraz artystów będących członkami europejskich orkiestr. To wspólne przedsięwzięcie Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Teatru Wielkiego - Opery Narodowej w Warszawie, Ministerstwa Kultury Ukrainy i polskiego Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Podczas tras koncertowych w 2022, 2023 i 2024 roku Ukrainian Fredom Orchestra wystąpiła na najbardziej prestiżowych scenach Europy i USA, w tym BBC Proms i Barbican Centre w Londynie, Concertgebouw w Amsterdamie, Elbphilharmonie w Hamburgu, Lincoln Center w Nowym Jorku i Kennedy Center w Waszyngtonie. Orkiestra gościła także w słynnych katedrach i salach koncertowych po obu stronach Atlantyku i zagrała specjalny koncert w trójmiejskiej stoczni – kolebce "Solidarności". W lutym tego roku zespół zagrał w Warszawie z okazji trzeciej rocznicy rosyjskiej inwazji. Koncert został pokazany w Europie przez telewizję Arte oraz w USA przez PBS.

Obok utworów z międzynarodowego repertuaru, orkiestra prezentowała muzykę współczesnych ukraińskich kompozytorów, m.in. Wałentyna Sylwestrowa, Myrosława Skoryka, Jewhena Stankowycza i Victorii Vity Polevej. Występy orkiestry spotkały się z entuzjastyczną reakcją publiczności i krytyków. Trasy koncertowe UFO zdobyły bezprecedensowy dla tego typu przedsięwzięcia rozgłos w mediach. Koncerty były prezentowane na żywo w telewizji i radiu. O przedsięwzięciu rozpisywała się także prasa na całym świecie w tym "New York Times", "Washington Post", "Guardian" , "Times", "Le Monde", "Die Welt", "Frankfurter Allgemeine Zeitung".

Metropolitan Opera w Nowym Jorku na czele z Petrem Gelbem oraz Teatr Wielki – Opera Narodowa w Warszawie pod kierunkiem Waldemara Dąbrowskiego, które powołały do życia i wsparły organizacyjnie Ukrainian Freedom Orchestra z radością podjęły się pomocy w realizacji tegorocznego tournée zespołu. Met oraz TW-ON od początku aktywnie przeciwstawiają się rosyjskiej agresji na Ukrainę i świadczą pomoc ofiarom wojny.

Sponsorami tegorocznej trasy koncertowej są: Kovner Foundation, Berry Charitable Foundation i Ann Ziff. Organizatorem tournée jest Teatr Wielki - Opera Narodowa we współpracy z agencją Askonas Holt.

SZCZEGÓŁY KONCERTU

14 sierpnia 2025: Warszawa

Kolomiiets: Suita z opery Matki z Chersonia

Wagner: Preludium i Liebestod z opery Tristan i Izolda (Rachel Willis-Sørensen – sopran)

Beethoven: V Symfonia c-moll op. 6

INFORMACJE BIOGRAFICZNE

Keri-Lynn Wilson – założycielka i dyrektorka muzyczna Ukrainian Freedom Orchestra. Jako zagorzała orędowniczka suwerenności Ukrainy, Keri-Lynn Wilson poprowadziła wiele koncertów w tym kraju, chcąc wyrazić swoją solidarność z walczącym narodem. W 2024 roku objęła stanowisko dyrektora muzycznego Kijowskiej Cameraty, jednej z najważniejszych ukraińskich orkiestr kameralnych, która koncertuje w kraju i za granicą. W trakcie swojej kariery międzynarodowej Keri-Lynn Wilson współpracowała jako dyrygentka muzyki operowej i symfonicznej z wieloma czołowymi teatrami operowymi i orkiestrami symfonicznymi na świecie, m. in. Operą Królewską w Londynie, Metropolitan Opera w Nowym Jorku, Operą Paryską, Staatsoper i Deutsche Oper w Berlinie oraz Canadian Opera Company. Wśród orkiestr, które prowadziła w ostatnich sezonach są New York Philharmonic, NHK Symphony, Orkiestra Symfoniczna Radia Bawarskiego w Monachium, Symphonieorchester des Bayerischen Rundfunks oraz Orkiestra im. Anotona Brucknera w Linzu. Stworzyła ukraińską wersję tekstu Ody do radości. W Święto Niepodległości Ukrainy, 24 sierpnia 2024 roku, prezydent Wołodymyr Zełenski uhonorował Keri-Lynn Wilson Orderem Księżnej Olgi w uznaniu jej zasług dla ukraińskiej kultury.

Rachel Willis-Sørensen – amerykańska sopranistka słynąca z szerokiego repertuaru operowego (od Mozarta po Wagnera). Regularnie gości na scenach najważniejszych teatrów operowych świata. W ostatnich sezonach wystąpiła w Bayerische Staatsoper w Monachium, Metropolitan Opera w Nowym Jorku i wiedeńskiej Staastoper. Często występuje także z repertuarem koncertowym i recitalowym. Współpracuje z wytwórnią Sony. Ma na koncie dwa albumy solowe, w tym Cztery ostatnie pieśni R. Straussa, które wykona także podczas tegorocznej trasy koncertowej Ukrainian Freedom Orchestra. W sezonie 2024/25 wykonała partię Leonory w Trubadurze Verdiego w Met oraz Operze Królewskiej w Londynie, zadebiutowała jako Norma w berlińskiej Staatsoper i Elżbieta w Don Carlo w Teatro di San Carlo w Neapolu oraz Bayerische Staatsoper w Monachium.