Specjalna Nagroda Akademii Szwedzkiej dla Macieja Zaremby

Akademia Szwedzka, ta sama, która przyznaje Literackie Nagrody Nobla, podjęła decyzję o ufundowaniu i wręczeniu Maciejowi Zarembie Bielawskiemu specjalnej nagrody za jego dotychczasową twórczość.

Maciej Zaremba (tak podpisuje publikacje) jest dziennikarzem i pisarzem szwedzkim polskiego pochodzenia, jednym z najbardziej znanych publicystów kraju, zajmujących się problematyką społeczną i kulturalną.

Jest on też laureatem najważniejszych szwedzkich nagród dziennikarskich. Otrzymał je za artykuły i ich cykle, zamieszczane głównie w dzienniku „Dagens Nyheter”. Duża część z nich ukazywała się następnie w formie książkowej. Niektóre były publikowane w polskim tłumaczeniu w „Gazecie Wyborczej”. W tym roku wydawnictwo Czarne wypuściło na rynek książkę Zaremby Polski hydraulik i inne opowieści ze Szwecji .

Właśnie za cykl artykułów o polskim hydrauliku Zaremba otrzymał w 2006 roku doroczną szwedzką Wielką Nagrodę Dziennikarską. Opisywał w nich m.in. opór szwedzkiej biurokracji i związków zawodowych wobec otwarcia rynku pracy dla pracowników z nowych krajów UE. Nie ograniczał się wyłącznie do spraw ekonomicznych. Poruszał też, co jest charakterystyczne dla jego twórczości, zagadnienia solidarności międzyludzkiej, egoizmu bogatych, przesądów i stereotypów, strachu przed wpuszczeniem nowych do europejskich salonów.

Publikacja ta wzbudziła ostrą i długotrwałą dyskusję. Miarą zainteresowania może być fakt, że na podstawie artykułów powstało teatralne przedstawienie autorstwa grupy dramaturgów i samego Zaremby , wystawiane od marca 2007 roku przez Szwedzki Teatr Narodowy.

Większość publikacji Zaremby wywołuje silny rezonans społeczny. Tak też było z cyklem z 2003 roku o sytuacji w Kosowie. Opisywał w nim działania ONZ i ich kulisy, udział w nich przedstawicieli Szwecji, oraz towarzyszącą im i wszechobecną w tym kraju korupcję.

Prawdziwy wstrząs wywołały jego artykuły o ukrywanym przed opinią publiczną wieloletnim pseudonaukowym programie sterylizacji gorszych"członków społeczeństwa, mającym poprawić szwedzką rasę.

Sam laureat pochodzi z Poznania, z rodziny lekarskiej. Do Szwecji przyjechał jako nastolatek w 1969 roku po wydarzeniach marcowych. Przez wiele lat pracował fizycznie jako robotnik budowlany, równocześnie studiując. Od 1980 roku stał się współpracownikiem szwedzkiej prasy. W latach 80. zaangażował się w akcję pomocy dla polskiej opozycji demokratycznej. Za tę działalność i za liczne publikacje na jej temat w języku szwedzkim, otrzymał w 2005 roku medal 25-lecia Solidarności.

Maciej Zaremba nieraz też zajmował na łamach prasy stanowisko w innych sprawach dotyczących Polski i Polaków. Jedną z bardziej znaczących publikacji był jego tekst po śmierci Jana Pawła II, wyjaśniający dalekim od katolicyzmu szwedzkim czytelnikom historyczne i ekumeniczne znaczenie postaci papieża-Polaka.