Thomas Hammarberg: Korczak inspirował kształt i treść Konwencji Praw Dziecka

Nikt nie wpłynął bardziej na kształt Konwencji Praw Dziecka niż Janusz Korczak – uważa Komisarz Praw Człowieka Rady Europy Thomas Hammarberg. We wtorek wygłosił on wykład w warszawskim Domu Dziecka im. Janusza Korczaka .

W 18. rocznicę uchwalenia przez ONZ Konwencji Praw Dziecka, w Dniu Praw Dziecka, wystąpienie Hammarberga zainaugurowało cykl wykładów, popularyzujących idee Korczaka w Europie.
– Podczas prac nad Konwencją inspirowało nas przesłanie Korczaka . Najwyższa pora, by jego idee wcielić w życie, temu mają służyć te wykłady – powiedział Hammarberg.

„Choć w Polsce Janusz Korczak jest znany i otaczany szacunkiem, jako symbol wspólnej tragedii Polaków i Żydów podczas II wojny światowej, poza granicami naszego kraju jest mało znany. Inicjatywa, która ma upowszechniać jego dzieła, budzi moje uznanie, mam nadzieję, że staną się one wspólnym dziedzictwem całej Europy” – napisał prezydent Lech Kaczyński w liście skierowanym do słuchaczy wykładu.

Jak mówił Hammarberg, Korczak dostrzegł, że dziecko też ma prawa człowieka i próbował przekonać o tym dorosłych. Głównym przesłaniem jego dzieł był szacunek dla dziecka. Uważał, że dzieci mają prawo do własnego zdania, a dorośli powinni go wysłuchać.

– Korczak stanowczo sprzeciwiał się przemocy wobec dzieci. Także Konwencja jest w tej kwestii jednoznaczna i stanowi, że nie wolno stosować przemocy – dodał.

Prezydent m. st. Warszawy Hanna Gronkiewicz-Waltz, która objęła honorowy patronat nad uroczystością, podkreśliła, że prawa człowieka to we współczesnym świecie kwestia kluczowa.
– Jeśli chcemy, by ich przestrzegano, musimy położyć nacisk na edukację, także na popularyzowanie idei Janusza Korczaka – mówiła Gronkiewicz-Waltz.

„Wiele przeszłam podczas wojny, byłam przesłuchiwana i więziona na Pawiaku. Ale moim najgorszym wspomnieniem z czasów okupacji jest widok Korczaka z jego dziećmi, gdy prowadził je na śmierć, gdy szły czwórkami, odświętnie ubrane, z laleczkami w dłoniach...” – mówiła Sendlerowa.

Irena Sendlerowa podczas okupacji uratowała ok. 2,5 tys. żydowskich dzieci. W 1965 roku została uhonorowana przez izraelski instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata.

Wykład Hammarberga był pierwszym z cyklu Spotkań Korczakowskich, które mają odbywać się w krajach UE w celu popularyzacji postaci i idei Korczaka . Inicjatorem i honorowym protektorem tego przedsięwzięcia jest Hammarberg, a organizuje je Biuro Rady Europy.

Janusz Korczak , właściwie Henryk Goldszmit (pseud. Stary Doktor) był lekarzem, pedagogiem, publicystą, pisarzem. Założył i prowadził Dom Sierot dla dzieci żydowskich w Warszawie oraz sierociniec dla dzieci polskich, gdzie stosował nowatorskie metody pedagogiczne. Swoje zasady wychowawcze Korczak wykładał w pismach pedagogicznych oraz w Instytucie Pedagogiki Specjalnej i w Wolnej Wszechnicy Polskiej. W latach 1926-1930 redagował „Mały Przegląd” – eksperymentalne pismo dziecięce. Prowadził szeroką działalność popularyzatorską w obronie praw dziecka za pośrednictwem radia. Pisał również powieści dla dzieci, z których najbardziej znaną jest Król Maciuś Pierwszy .

* Janusz Korczak zginął wraz ze swoimi wychowankami wywieziony z getta w 1942 roku*, dobrowolnie towarzysząc im w drodze na śmierć w komorze gazowej w obozie zagłady w Treblince, mimo że miał możliwość ucieczki z getta.