Twórcy przeciwko zawieszeniu nagród Cogito i Opus

Autorzy listu podkreślają, że ta decyzja jest symptomem złej praktyki zarządzania antenami publicznymi i postulują wprowadzenie praktyki jawnego rozliczania środków wydawanych na programy i audycje z zakresu misji publicznej.

W piątek PR i TVP ogłosiły, że z powodu dramatycznej sytuacji finansowej mediów publicznych nie będzie w tym roku rozstrzygnięcia konkursów Nagród Mediów Publicznych Opus i Cogito, do których zostało już nominowanych 50 książek i utworów muzycznych, a zwycięzcy mieli otrzymać po 200 tys. zł. Nagród jednak w tym roku nie będzie. TVP i PR zobowiązały się tylko szeroko promować na swoich antenach nominowane w obu konkursach dzieła i zapewniły, że decyzje wynikają z aktualnych okoliczności ekonomicznych i są jednorazowe - nie wiadomo, jak będzie wyglądać sprawa konkursu w przyszłym roku.

W tym roku miała odbyć się druga edycja Nagród Mediów Publicznych, przyznawanych w dziedzinie literatury pięknej (Cogito) i współczesnej muzyki poważnej (Opus). Cogito przyznawana jest autorowi książki o szczególnych walorach artystycznych, napisanej i wydanej w języku polskim w roku minionym. Nagrodę Opus otrzymuje polski kompozytor za skomponowanie utworu muzycznego, którego pierwsze wykonanie odbyło się w roku ubiegłym. Nazwiska zwycięzców miały być ogłoszone we wrześniu.

„Z ubolewaniem przyjęliśmy zakomunikowaną przez p.o. prezesów Polskiego Radia i Telewizji Polskiej wiadomość o niemożności sfinansowania w roku 2009 Nagród Mediów Publicznych Cogito i Opus z powodów oszczędnościowych. Nie należy do dobrych obyczajów podanie takiej wiadomości dopiero na ostatnim etapie obu konkursów, po wyłonieniu w każdym z nich siedmiu finalistów, choć swoją sytuację ekonomiczną fundatorzy znali już w momencie rozpisania tegorocznej edycji. Niezależnie od podanych przyczyn oznacza to niedotrzymanie publicznego przyrzeczenia, które stanowił akt powołania obu Nagród. Podważa to do nich zaufanie mimo powszechnego szacunku, jaki zaskarbiły sobie już w pierwszym roku istnienia” - napisali autorzy listu.

Zdaniem sygnatariuszy dokumentu obie nagrody - literacka i muzyczna - padają ofiarą złej praktyki zarządzania antenami publicznymi. Jako przykłady podają trudną sytuację programów poświęconych kulturze, jak zagrożony w swym istnieniu Program II PR oraz postawiona w stan likwidacji TVP Kultura.
„Równoczesna likwidacja (wśród innych programów wyspecjalizowanych TVP) nadającej w języku białoruskim Telewizji Biełsat i Telenowyn w języku ukraińskim narusza porozumienia międzynarodowe i godzi w polską rację stanu. Zapowiadane w TVP zwolnienia grupowe zaczynają się, jak widać, od najcenniejszych zespołów. Media publiczne, przez likwidatorskie praktyki pozbawione kulturotwórczych funkcji „misyjnych”, rzeczywiście jednak mogą stracić rację bytu” – uważają autorzy listu.

Prezesi pięciu stowarzyszeń twórców podkreślają, że likwidacja TVP Kultura nastąpiła bezpośrednio po udzielonej w Sejmie przez premiera i ministra kultury obietnicy wsparcia w tym roku tej stacji wraz z Programem II PR dotacją 5 mln zł i podaniu informacji, że w bieżącym roku ponownie wzrasta ściągalność abonamentu RTV.

„Pieniądze te nie trafiają jednak do „misyjnych” programów. W tej sytuacji postulujemy wprowadzenie zasady jawnego rozliczania funduszy wydatkowanych na programy i audycje z zakresu tzw. misji publicznej, w tym na programy kulturalne PR i TVP. Bez ujawnienia wysokości i rodzaju tych nakładów trudno odróżnić racjonalne działania oszczędnościowe od decyzji pochopnych, powodowanych nie koniecznością, lecz fałszywym wyborem, szkodliwych i dla mediów publicznych, i dla kultury narodowej” - postulują autorzy listu pod którym podpisali się: Jerzy Kornowicz (Prezes Związku Kompozytorów Polskich), Adam Pomorski (Wiceprezes Polskiego PEN Clubu), Krzysztof Sadowski (Prezes Polskiego Stowarzyszenia Jazzowego), Sergiusz Sterna-Wachowiak (Prezes Stowarzyszenia Pisarzy Polskich) oraz Antoni Wicherek (Prezes Stowarzyszenia Polskich Artystów Muzyków).