W 1939 roku mogliśmy pokonać Hitlera i zostać mocarstwem. Jak wyglądałaby taka Wielka Polska?

Polskie imperium, które obejmowałoby połowę Europy, naprawdę było na wyciągnięcie ręki? Rzeczpospolita sięgająca od morza do morza, o której śnił marszałek Piłsudski, mogła stać się rzeczywistością i to już we wrześniu 1939 roku? Tak, odpowiada w "Rzeczpospolitej zwycięskiej" Ziemowit Szczerek (Wyd. Znak). Jak to możliwe? Jak w praktyce miałaby wyglądać i funkcjonować taka wielka, imperialna Polska? W jaki sposób mogliśmy pokonać hitlerowskie Niemcy już we wrześniu 1939 roku? Jak, w kolejnych miesiącach po tym zwycięstwie, Rzeczpospolita mogła zbudować swą potęgę?Dlaczego to właśnie Polska mogła po wojnie dyktować warunki i podporządkować sobie sąsiednie państwa? W jaki sposób zdobylibyśmy zamorskie kolonie i broń atomową? Skąd mielibyśmy na to wszystko pieniądze?
Odpowiedzi na te i na wiele innych pytań oraz najciekawsze fragmenty "Rzeczpospolitej zwycięskiej" na kolejnych stronach. Czy wizja Szczerka to waszym zdaniem fantastyka historyczna? Potraficie wyobrazić sobie Wielką Polskę, którą opisuje?

Wyobraźmy sobie, że we wrześniu 1939 roku Polakom udaje się za wszelką cenę wytrzymać niemiecki napór, z użyciem wszelkich dostępnych sił. Wyobraźmy sobie, że po chwili to Francuzi atakują od tyłu Niemców, a nie Sowieci nas. Krótko mówiąc: wyobraźmy sobie, że we wrześniu 1939 roku nad Wisłą wydarza się kolejny cud.
"15 września, po pokonaniu trwającego cztery dni oporu niemieckiego, wojska francuskie przełamały Linię Zygfrydai skierowały się w kierunku Zagłębia Ruhry i Renu. Wściekły Hitler nagabywał Stalina, by ten wypełnił swoje sojusznicze obowiązki i zaatakował Polskę, co pozwoliłoby Niemcom szybko zakończyć polską kampanię i przerzucić siły na zachód, ale Stalinowi się nie uśmiechało ładowanie się w konflikt z Anglią i Francją" - pisze w "Rzeczpospolitej zwycięskiej" Szczerek.
W alternatywnej wersji historii Stalin uznał, że ryzyko zaatakowania alianta Zachodu, którego Zachód w dodatku aktywnie broni, jest zbyt duże.

W rzeczywistym biegu historii, we wrześniu 1939 roku, wojska Rydza po przegraniu bitwy granicznej, chciały oprzeć obronę na linii Narwi, Wisły i Sanu, ale było na to już za późno. Niemcy okazali się o wiele szybciej - ich zmotoryzowana armia często przed Polakami docierała do przepraw, a polskie wojsko było już mocno osłabione i zdezorientowane.
W alternatywnej historii opisywanej przez Szczerka było oczywiście inaczej. Niemieckim armiom, które wcześniej napotykały na stosunkowo niewielki opór, pozwolono dotrzeć do linii trzech rzek, na których zastygł front:
"Niemieckie próby przepraw były torpedowane: nawet jeśli w jakimś punkcie udało się najeźdźcom przebyć którąś z rzek, dostawali się pod huraganowy polski ogień. W końcu niemiecki napór zelżał. Wyczerpani Polacy odetchnęli z ulgą: na to czekali. Napór osłabł, bo Niemcy zaczęli przerzucać co bardziej wartościowe jednostki na zachód, do obrony Renu przed Francuzami".

Niemcom jednak nie udało się obronić Renu. Szczerek opisuje, jak po Nizinie Północnoeuropejskiej ciągnęły francuskie czołgi oraz parła francuska piechota wspierana przez francusko-brytyjskie lotnictwo. Alianci zajęli Kolonię, Mannheim, Frankfurt nad Menem. Niemcy byli zmuszeni przerzucać na zachód coraz większe siły, więc Polsce zaproponowali naprędce sklecony rozejm (dla siebie zastrzegali Pomorze i Śląsk, ale obiecali nam wycofanie się z Poznania).
Polacy na rozejm się zgodzili, pisze Szczerek, ale tylko dlatego, że i tak nie zamierzali dotrzymać jego warunków. Gdy tylko Niemcy zaczęli odwrót, polskie wojsko przeprawiło się przez Wisłę. Lepiej zorganizowana niż w prawdziwym 1939 roku armia parła na zachód i na północ.
W tym samym czasie na polską stronę przeszły wojska słowackie. Słowacy widzieli dobrze, co się święci i woleli przyłączyć się do zwycięzców. Również Węgrzy zdecydowali się na zmianę sojuszów i - wezwani przez aliantów - wkroczyli do Austrii. W Prusach Wschodnich polskim wojskom na pomoc przyszli Litwini. Jak to możliwe?

"Zauważyli, że nadchodzi wielka zmiana w systemie bezpieczeństwa w Europie i trzeba w końcu przestać się dąsać na Polaków. Zaczęli pojmować, że po wygranej wojnie to właśnie Polacy będą rozdawać karty w regionie i staną się jedyną siłą, z którą będzie można się sprzymierzyć przeciw ewentualnym zakusom Rosji. W uczcie na niemieckim trupie- z tych samych powodów - wzięły udział również Łotwa, Estonia i Finlandia, chcąc choć symbolicznie zaznaczyć swoją obecność" - pisze w książce Szczerek. I dalej:
"Na froncie zachodnim Niemcy byli tymczasem brani w dwa ognie. Walczyli już tylko oto, by nie zmuszono ich do podpisania kapitulacji bezwarunkowej".

"Jednak alianci mieli dość stałego niemieckiego zagrożenia. Zdecydowali się przecież na interwencję po to właśnie, by je raz na zawsze wyeliminować. Nie było to łatwe - Niemcy pozostawali trudnym przeciwnikiem.
Odgryzali się, jak mogli, szczególnie Polakom, którym co prawda udało się odzyskać terytorium przedwojennej Rzeczypospolitej, ale poza Prusami Wschodnimi i częścią Dolnego Śląska i Pomorza trudno im było posuwać się dalej".

W końcu jednak, pisze autor "Rzeczpospolitej zwycięskiej", niemiecka precyzyjna machina zaczęła się psuć. Doszło do antyhitlerowskiego puczu pod wodzą admirała Wilhelma Canarisa: "Aresztowanie Hitlera tylko pogłębiło zamęt w Niemczech: fanatyczni hitlerowcy i pragmatyczni canarisowcy nie mogli powstrzymać się od rzucenia się sobie do gardeł, choć dla walczących Niemiec był to krok samobójczy. [...]
Hitler zginął rozstrzelany na rozkaz Canarisa, który chciał jak najszybciej pozbyć się nazistowskiej ikony. [...] Canaris zabił więc Hitlera, a jego trupa, by nie było wątpliwości, że wódz Rzeszy nie żyje, i by uciąć wszystkie spekulacje na ten temat, wysłał - trochę w średniowiecznej manierze - Francuzom. Razem z propozycją rozejmu".

Alianci zdecydowali się jednak doprowadzić sprawę do końca i dalej nacierali na Niemców. Tym bardziej, że Brytyjczykom udało się namówić Amerykanów do wysłania posiłków, które wystarczyły do zadania nazistom ostatecznego ciosu.
Tak więc Francuzi i Polacy, wspierani przez Brytyjczyków i Amerykanów, zdobywają w końcu Berlin. Jesień 1939 roku dobiega końca. Z Warszawy do Berlina przylatuje Śmigły-Rydz wraz z marszałkami państw bałtyckich, Słowacji, Węgier i Rumunii. "Ten gest Rydza to pierwszy krok w kierunku realizacji starego polskiego projektu ponadnarodowego - Międzymorza. [...] To początek nowego europejskiego ładu" - pisze Szczerek.

Jak łatwo odgadnąć, aby powojenna Polska mogła stać się naprawdę potężna i zmodernizowana, trzeba było ją dozbroić i porządnie dofinansować, co autor książki szczegółowo rozpisuje w rozdziale "Polska w (od)budowie": "Polska sama z siebie nie miałaby jak osiągnąć tej swojej wyśnionej potęgi. [...] Dlatego, szanowni rodacy, nie oszukujmy się: Polska może i mogła być mocarstwem, ale wyłącznie na kredyt. Zagraniczny. I to możliwie najniżej oprocentowany".
Już od początku 1940 do Polski płyną więc gigantyczne pożyczki finansowe i mnóstwo uzbrojenia. Pytanie tylko - kto i dlaczego mógłby dać nam "za frajer" taki kredyt? Po pierwsze, odpowiada Szczerek, nic za darmo. Po drugie, powód, by pomagać Polsce był, i to ważny.

"Anglosasi uznali, że po rozczłonkowaniu Niemiec tylko Polska może grać rolę gwaranta stabilizacji na kontynencie i przeciwwagi dla dominacji Francji. A że krótkowzroczna polityka międzywojenna doprowadziła Europę do kolejnego konfliktu zbrojnego, alianci doszli do wniosku, że już nigdy więcej na taką beztroskę pozwolić sobie nie mogą" - pisze dalej Szczerek. W efekcie:
"Przysięgli sobie długoterminowe planowanie, przewidywanie i działania mające zapewnić światu święty spokój, nawet gdyby wymagało to wielkich nakładów. [...] A innego kandydata niż Polska po prostu nie było. Czechosłowacja rozpadła się, zanim ktokolwiek nacisnął na spust, poza tym nie była zbyt ludnym krajem. Jugosławia zajmowała terytorium na peryferiach kontynentu. Rumunia, Włochy czy Hiszpania też, a poza tym same zbyt mocno przypominały pokonane Niemcy. Polska natomiast leży na paneuropejskiej autostradzie, jak geopolitycy nazywają pas nizin sięgający od Uralu po Pireneje, po którym nieraz przeciągały tłumy robiące zamieszanie w historii Europy, stanowi zatem jedną ze strategicznie najważniejszych części kontynentu".

Autor "Rzeczpospolitej zwycięskiej" pisze też, że po to, by móc wyobrazić sobie potężną Polskę, konieczne było jeszcze jedno istotne założenie - ZSRR, przynajmniej początkowo, musiało siedzieć spokojnie:
"I w naszej historii alternatywnej siedzi. Minął bowiem moment, w którym Moskwa mogła wyprowadzić celny cios. Naprężone do skoku mięśnie zwiotczały, a ich ponownenapięcie nie było już łatwe. Jeśli Stalin nie zaatakował w momencie, w którym alianci i Polacy zmagali się z Hitlerem, tym bardziej nie miał ochoty tego robić, gdy Hitler był już pokonany i martwy, niemiecki sojusznik Moskwy rozbity na landy, a w samym środku Europy stały silne wojska francuskie, brytyjskie i polskie. [...]
Świat krzepł więc na nowo, a Związek Radziecki musiał się z tym pogodzić. I na powrót pogrążał się w paranoi, własnych koszmarach i wewnętrznym wyniszczaniu się połączonym z toporną modernizacją, która po paru dekadachi tak będzie archaiczna. Brak świeżej idei i "wojny ojczyźnianej" jednoczącej naród wokół wodza i państwa przyspieszał rozkład systemu. Ten rozkład oczywiście mógł trwać nawet dziesięciolecia, ale proces zaczął się już wtedy. Rosja pogrążała się w głębokiej stagnacji i powoli zapadała się w sobie".

Zaczęła się więc (od)budowa nowoczesnej, potężnej Polski. W kolejnych latach nasz kraj jest modernizowany i dozbrajany, budowane są koleje, mosty i drogi, rozwija się oświata i rolnictwo, zacierane są różnice między Polską A i Polską B.
Polska armia zostaje zmodernizowana i znacząco zwiększono siłę jej ognia, w szybkim czasie stałą się jedną z najpotężniejszych w Europie. Po pierwsze, dzięki wpompowaniu w nią gigantycznych pieniędzy z zagranicy. Po drugie, dzięki przejęciu wielkich ilości niemieckiego sprzętu wojskowego.
Polska podźwignęła się także z infrastrukturalnego zacofania, ruszyła produkcja samochodów (zarówno tych wysokiej klasy, jak i dla ludu) i budowa dróg, które połączyły najważniejsze polskie miasta (np. autostrada Katowice-Warszawa). W kolejnych rozdziałach Szczerek opisuje także m.in. rozwój i modernizację Centralnego Okręgu Przemysłowego czy Warszawy.

Już wiosną 1941 roku ogłoszono powstanie konfederacji polsko-słowackiej: "Granica została otwarta, Słowacka przyjęła polską walutę, stworzono wspólną przestrzeń gospodarczą. Połączono linie kolejowe, pocztę i tym podobne" - czytamy. Koncepcja Międzymorza, a więc sojusz państw pomiędzy Rosją a Niemcami pod egidą Polski, przestała być tylko fantastyczną ideą. Dlaczego budowa przez Polskę Międzymorza zyskała uznanie Zachodu? Otóż, istnienie takiej "trzeciej Europy" szachującej Rosję i Niemcy było dla Zachodu korzystne. W nowej sytuacji geopolitycznej Polska stałą się pupilkiem Zachodu i regionalnym siłaczem.
"Tworzenie Międzymorza stało się proste: polska siła przyciągania najzwyczajniej w świecie wzrosła. Warszawę oraz wszystkie państwa pomiędzy Tallinem a Sofią związał ścisły sojusz wojskowy i zacieśniający się związek ekonomiczny. [...] Polskie okręty wojenne stacjonowały w portach jugosłowiańskich, rumuńskich i bułgarskich. [...] Nie zniesiono co prawda kontroli granicznych, wystarczyło jednak legitymować się na granicach samym tylko dowodem osobistym. Bardzo ułatwiono kontakty handlowe: zaczęto ujednolicać przepisy prawne [...], zniesiono cła. Na bardzo odległą przyszłość zaczęto nieśmiało planować wprowadzenie wspólnej waluty".

"Zwycięska Polska, jak i przed wojną, domagała się kolonii. Nawet głośniej niż wcześniej. Oczywiście, jak i wtedy, udawano, że nie chodzi wyłącznie o kwestie prestiżowe: próbowano uzasadniać potrzebę posiadania kolonii ekonomicznie" - pisze Szczerek.
Po wojnie Polska kupuje od Francuzów Madagaskar, na którym polski rząd planuje organizować osadnictwo żydowskie. Wyspa ma stać się "przystanią" dla polskich Żydów. Jak zauważa autor, nietrudno było odgadnąć, że z powodu kolonialnej przygody będzie sporo kłopotów i kosztów, ale w końcu sami chcieliśmy spróbować, jak smakuje bycie "mocarstwem kolonialnym"...
Polskie władze coraz mocniej naciskały na Żydów ("Wyjedźcie! Macie dokąd! Niech każdy będzie u siebie!" - głosiły plakaty), wprowadzano przepisy mało delikatnie nakłaniające ich do wyjazdu z kraju. I rzeczywiście, Żydzi coraz częściej decydowali się na opuszczenie Polski. Nie na Madagaskar się udawali, lecz do Palestyny...

Jak dalej potoczyła się przygoda kolonialna w tej alternatywnej historii Polski? W jaki sposób potężna Rzeczpospolita łączyła swój wodzowski system z rzekomą demokracją? Co zmieniła śmierć Józefa Becka, a następnie Naczelnego Wodza Śmigłego-Rydza w alternatywnych latach pięćdziesiątych? W jaki sposób komplikowała się sytuacja w Rzeczpospolitej w kolejnych latach? Jak wyglądałaby sytuacja Międzymorza? Jak długo potrwałaby w ogóle historia potężnej Polski?
Między innymi na te i na wiele innych pytań odpowiada na kolejnych stronach alternatywnej historii Polski Ziemowit Szczerek. Co jeszcze znajdziemy w "Rzeczpospolitej zwycięskiej" (Wyd. Znak)?

O życiu, triumfie i upadku całych narodów często decyduje zwykły przypadek. Bezprzykładne tchórzostwo Francuzów i hańbiąca zdrada Anglików we wrześniu 1939 roku zmieniły nieodwołalnie losy Polski i świata.
W historii alternatywnej nasi sojusznicy uderzają na Niemców zza Linii Maginota. Po krótkiej kampanii polskie oddziały wkraczają do Berlina. Za Odrą i Nysą Polacy tworzą satelickie słowiańskie państwa. Pod polskim przywództwem powstaje wielkie przymierze krajów Międzymorza skierowane przeciwko Związkowi Radzieckiemu. II Rzeczpospolita zdobywa zamorskie kolonie i broń atomową.
Ale inny bieg historii to także problemy: ukraiński terroryzm, emigracja polskich Żydów na Madagaskar, infrastrukturalne zacofanie, beznadziejna reputacja Polski za granicą. Rzeczpospolita od morza do morza, o której śnił Marszałek Piłsudski, czy kolos na glinianych nogach? Kontrowersyjna i przekorna wizja. Unikalne połączenie historycznej wiedzy, literackiego polotu i nowoczesnej political fiction.

Sprawdź cenę tej książki na Allegro!

Oprac. Grzegorz Wysocki, WP.PL, na podst. książki.