Wydawca "Gazety Wyborczej" kontra poeta J. M. Rymkiewicz - ostre słowa na procesie sądowym

Przeprosin i wpłaty 10 tysięcy złotych na cel społeczny (ośrodek dla ociemniałych w Laskach) żąda od poety Agora S.A., wydawca "Gazety Wyborczej". Chodzi o słowa Rymkiewicza , że redaktorzy "GW" są "duchowymi spadkobiercami Komunistycznej Partii Polski". Poeta chce oddalenia pozwu.

* Rymkiewicz (emerytowany profesor PAN, pobiera ok. 3 tys. zł emerytury) powiedział sądowi, że autoryzował swą wypowiedź i podpisuje się pod każdym słowem.*Zwrócił tylko uwagę, że nie miał na myśli wszystkich redaktorów "GW", lecz tych, "którzy założyli GW i nadają jej oblicze". Dodał, że gotów jest przeprosić tych z nich, którzy uważają się za "dobrych Polaków".

Poeta dodawał, że redaktorzy "GW" są "duchowymi spadkobiercami Komunistycznej Partii Polski".Według niego, "rodzice czy dziadkowie wielu z nich byli członkami tej organizacji, która była skażona duchem luksemburgizmu, a więc ufundowana na nienawiści do Polski i Polaków. Tych redaktorów wychowano tak, że muszą żyć w nienawiści do polskiego krzyża. Uważam, że ludzie ci są godni współczucia - polscy katolicy powinni się za nich modlić".

Adwokat Rymkiewicza mec. Sławomir Sawicki mówił wcześniej PAP, że wnosi o oddalenie pozwu, gdyż Rymkiewicz przedstawiał tylko dopuszczalne opinie w ramach debaty politycznej, a nie mówił o faktach. Adwokat zgłosił jako świadków naczelnego "GW" Adama Michnika i innego redaktora Seweryna Blumsztajna oraz Rafała Ziemkiewicza , Tomasza Terlikowskiego , Andrzeja Nowaka i Leszka Żebrowskiego.

Zdaniem Rymkiewicza "GW" próbuje wychowywać Polaków w przekonaniu, że "są czemuś winni, np. temu, co się działo w Polsce w latach wojny i holokaustu". Próbuje też przekonać Polaków, że przynależność do UE jest rzeczą dobrą."Przynależność do UE jest dla Polski zabójczo szkodliwa" - zadeklarował Rymkiewicz . "Gazety w krajach demokratycznych nie prowadzą działalności pedagogicznej. Ta działalność bierze się z nienawiści do Polski i Polaków" - ocenił.

Oceniał, że jest to też "koniec fałszywego mitu" Michnika (jego dawnego znajomego, o którym w latach 80. ciepło napisał w książce wydanej w podziemiu). Dodawał, że "w dziejach cywilizacji europejskiej procesy przeciwko pisarzom nie są niczym nowym", przypominając Gustawa Flauberta oskarżonego o napisanie Pani Bovary , Owidiusza wygnanego z Rzymu przez cesarza Augusta czy Osipa Mandelsztama , ofiarę stalinowskiego NKWD.

Według niego uważała ona, że wszystkie małe państwa muszą zniknąć i przyłączyć się do większej całości. "Stąd brała się jej nienawiść do Polski" - powiedział. Podkreślił, że KPP "była organizacją zarażoną błędem luksemburgizmu i dlatego została przez Stalina rozwiązana". "Poglądy GW są zbudowane na ideach Róży Luksemburg, czyli na ideach, które propagowała KPP" - dodał.

Sąd oddalił wnioski pozwanego o przesłuchanie jako świadków Michnika oraz m.in. Rafała Ziemkiewicza i Tomasza Terlikowskiego . Sąd uznał, że przedmiotem dowodzenia mogą być tylko fakty, a świadkowie mieliby wyrazić opinie.

Pytany przez pełnomocnika Agory Piotra Rogowskiego, czy można oceniać ludzi za poglądy rodziców, Rymkiewicz odparł, że nie można się wstydzić za rodziców, można zaś wyciągać wnioski co do ich wychowania. Spytany przez adwokata, czy w latach stalinowskich był w Związku Młodzieży Polskiej, Rymkiewicz potwierdził. "Sednem sprawy nie jest to, co robiłem w wieku 15 lat" - dodał. "A dlaczego pan uważa, ze sednem sprawy są poglądy rodziców redaktorów GW?" - replikował Rogowski.

"Czy mówił pan, że Stalin jest nieśmiertelny; że uczyni z Polski 17. republikę; czy krzyczał pan:**Precz z papieżem, niech żyje Stalin****" - indagował dalej mecenas. "Oceniłem bardzo surowo swoją młodość jako haniebną; zrozumiałem ją i wyciągnąłem właściwe wnioski" - odpowiedział Rymkiewicz .**Rogowski złożył sądowi głośny wywiad z lat 80., w którym Rymkiewicz ostro oceniał swą młodość w stalinizmie - jako argument, że "strona pozwana stosuje podwójną miarę, rozgrzeszając siebie, a w pełni przypisując odpowiedzialność co najmniej dwóm redaktorom GW za to, członkami jakich organizacji byli ich rodzice".

Już wcześniej w związku z procesem grupa poetów - m.in. Wojciech Wencel , Marcin Świetlicki (na zdj.), Leszek Długosz , ks. Jan Sochoń - sprzeciwiła się "próbie ograniczenia w Polsce wolności słowa".

Pytany przez adwokata, przyznał że jego rodzice byli w PZPR. Jak się nazywał pana ojciec? - pytał adwokat, nawiązując do sprawdzania życiorysów rodziców redaktorów "GW" w "GP". "Schulz. Ojciec nie był Żydem, tylko Niemcem" - odparł Rymkiewicz . Pytany, czy był wyrzucony ze studiów, aresztowany czy internowany - jak naczelny "GW" Adam Michnik - Rymkiewicz zaprzeczył.

Pozwany - by nie przegrać procesu o ochronę dóbr osobistych - musi dowieść sądowi, że mówił prawdę lub też wykazać, że działał w interesie publicznym i dlatego jego działanie nie było bezprawne.

W opublikowanym wcześniej liście otwartym do Michnika Rymkiewicz odwołuje się do łączącej ich dawniej przyjaźni: "Kiedyś - dawno temu - byliśmy przyjaciółmi. Teraz pragniesz mnie postawić przed sądem (?), ponieważ napisałem prawdę: że jesteście - Ty i Twoi ludzie - spadkobiercami Róży Luksemburg i jej straszliwej idei wynarodowienia Polaków (oraz wszystkich innych narodów) - idei podjętej potem przez Komunistyczną Partię Polski".

"Uważasz, że się mylę? Świetnie! - pisze dalej Rymkiewicz w liście otwartym do Adama Michnika - To dlaczego grozisz mi sądem, zamiast podjąć ze mną dyskusję? A Twój adwokat pisze do mnie jakieś głupstwa o spółce giełdowej i jej interesach, którym podobno zagrażają moje poglądy. Czy idee i poglądy mają coś wspólnego z pieniędzmi i giełdą? To do tego doszedłeś? A to wstyd!".

"Adamie! Co się z Tobą stało? Więźniu z ulicy Rakowieckiej - na czym polega tajemnica Twojej przemiany?" - pyta Rymkiewicz Michnika w zakończeniu listu otwartego - "Co zrobi przyszłość ze mną i z moimi książkami, to teraz, kiedy mam już 75 lat, mniej więcej wiadomo. A co zrobi z Tobą? Tego jeszcze nie wiadomo. Jestem jednak pewien, że także i Ty zostaniesz zapamiętany. Ale mam dla Ciebie w tej sprawie złą, nawet bardzo złą wiadomość. Przyszłość będzie o Tobie pamiętać i Polacy o Tobie nie zapomną. Zostaniesz zapamiętany - jako wróg wolności".

Poza wspomnianym listem otwartym do Michnika , Rymkiewicz napisał również oświadczenie, w którym padają nastepujące słowa: "W związku z rozpoczynającym się niebawem procesem, który wytoczył mi Adam Michnik (chowając się za wydawcę swojego pisma), oświadczam co następuje.

Redaktor naczelny "Gazety Wyborczej" w ostatnich latach dosyć często pozywał publicystów za niepochlebne opinie. Do sprostowań i przeprosin zostali zmuszeni przez sąd na przykład: prof. Andrzej Zybertowicz, prof. Andrzej Nowak , poseł Jarosław Gowin , Roman Giertych oraz szefowie i publicyści m.in. "Gazety Polskiej" i "Dziennika".

Prof. Andrzej Zybertowicz musiał przeprosić redaktora Michnika i wpłacić 10 tys. zł na cele społeczne za słowa: " Michnik wielokrotnie powtarzał: ja tyle lat siedziałem w więzieniu, to teraz mam rację". Zybertowicz przedstawił przed sądem wiele wypowiedzi Michnika , w których tłumaczył swoją postawę moralną pobytem w więzieniu. Jednak według sądu, chodziło o dosłowny cytat, a nie o publicystyczny skrót myślowy.

Rafał Ziemkiewicz , znany publicysta, musiał przepraszać Michnika za skrót: "robił wszystko, abyśmy nawet nie poznali nazwisk komunistycznych zbrodniarzy".

"To gra w słówka, nie mająca nic wspólnego z merytoryczną oceną prawdy i nieprawdy. Niestety, strategia Adama Michnika polega na tym, by wyszukać jakieś dwuznaczne zdanie i uczepić się go, aby móc za nie kogoś nękać" - tłumaczy Ziemkiewicz .

* Prof. Andrzej Nowak- historyk z Uniwersytetu Jagiellońskiego i szef dwumiesięcznika "Arcana", kilka lat temu oświadczył w "Dzienniku", że *GW wmawiała Polakom, iż "polskość to nie jest ofiara, tylko oprawca, coś, czego trzeba się wstydzić i od czego trzeba się odciąć". Był zmuszony przeprosić Michnika za naruszenie dóbr osobistych.

W oświadczeniu przesłanym przed procesem redakcji "Gazety Polskiej" Rymkiewicz pisał m.in.: "Swoich przeciwników Gazeta Wyborcza może do woli lżyć i znieważać – nazywając ich nacjonalistami, faszystami, oszołomami czy antysemitami, mnie na przykład nazywano tam ideologiem skinów oraz stalinistą – ale niech ktoś powie choć jedno słowo prawdy o tych panach – o, na to oni nigdy się nie zgodzą. Są nietykalni, a dlaczego? Dlatego, że umówili się przy Okrągłym Stole z komunistami, że to oni będą tu rządzić. Ale nie będą – bo to jest nasz kraj.

Zapraszam na tę rozprawę wszystkich, którzy chcą żyć w Niepodległej Polsce".

Na zakończenie warto zacytować jeszcze fragment "Poety i cenzora, czyli Polski Rymkiewicza , Polski Michnika ", tekstu Bronisława Wildsteina opublikowanego w najnowszym numerze "Uważam Rze", w którym publicysta komentuje proces Rymkiewicza następującymi słowami:

"Formalnie proces wytoczyła mu spółka Agora. Tę metodę Michnik stosuje już od lat: niewygodne treści publicystyczne zaskarżane są przez jego przeciwników, a sądy III RP skwapliwie przyjmują rolę cenzorów, którzy zakazują głoszenia krytycznych wobec naczelnego "Wyborczej" opinii, a ich autorów zmuszają do przepraszania i nakładają na nich kary pieniężne".

* Rymkiewicz (rocznik 1935) to poeta, pisarz, tłumacz, dramaturg i krytyk literacki, autor głośnych książek eseistycznych m.in. o* Adamie Mickiewiczu * i Powstaniu Warszawskim.* Za zbiór wierszy Zachód słońca w Milanówku otrzymał w 2003 r. Nagrodę Nike (jej fundatorem jest m.in. "GW"). Poeta nie przyszedł na uroczystość, ale nagrodę pieniężną odebrał. W 2008 r. dostał Nagrodę im. Józefa Mackiewicza za esej pt. Wieszanie .

Przed wyborami parlamentarnymi 2007 r. był w Komitecie Honorowym Poparcia PiS. Po katastrofie smoleńskiej napisał głośny wiersz Do Jarosława Kaczyńskiego ze słowami m.in. "To co nas podzieliło - to się już nie sklei, Nie można oddać Polski w ręce jej złodziei, Którzy chcą ją nam ukraść i odsprzedać światu, Jarosławie! Pan jeszcze coś jest winien Bratu!". Potem wszedł do komitetu poparcia lidera PiS w wyborach prezydenckich.