Izrael zostaje, Europa odchodzi. Największy kryzys w historii Eurowizji [OPINIA]

Eurowizja 2026. Konkurs, który od lat miał być świętem muzyki i spektaklem jednoczącym całą Europę, wchodzi w strefę politycznych napięć z pełną mocą. Austria i Niemcy zapewniają, że wszystko odbędzie się zgodnie z planem, że sceny Wiednia rozbłysną kolorami i światłami, a publiczność znów będzie mogła wiwatować dla swoich faworytów.

Tymczasem Hiszpania, Irlandia, Słowenia i Holandia mówią "nie" – odmawiają transmisji półfinałów, wycofują swoich uczestników i stawiają wprost: nie zgadzamy się na udział Izraela w tle wojny w Strefie Gazy. To nie jest zwykły konflikt polityczny – to cios w serce idei konkursu, która od lat brzmiała jak hymn wspólnoty ponad podziałami.

Austria, niczym gospodarz przy stole, przy którym połowa gości pokłóciła się o politykę, powtarza z uśmiechem w kryzysie: "wszystko jest pod kontrolą". Roland Weissmann z ORF próbuje uspokoić emocje: "Show w żaden sposób nie ucierpi". Jasne, można policzyć budżet, można przygotować dodatkowe środki, zbalansować finanse. Ale Eurowizja to nie tylko liczby. To emocje, które unoszą się w powietrzu, gdy miliony ludzi wiwatują razem, nie zważając na granice państw. Czy da się to odtworzyć w cieniu bojkotu i politycznych decyzji, które rozdzielają publiczność na "za" i "przeciw"?

I tu pojawia się gorzka ironia: Niemcy stoją po stronie "tradycji", popierając udział Izraela. Johann Wadephul przypomina, że kultura powinna łączyć ludzi, nie być areną politycznych przepychanek. Ale czy ktoś jeszcze wierzy, że Eurowizja może być apolityczna? Historia pokazała, że każde rozdanie głosów, każdy występ, każda fala fanowskiego entuzjazmu - wszystko może być interpretowane przez pryzmat polityki.

Nie można też ignorować głosów krytyki. Po zeszłorocznej edycji, gdy Izrael wygrał głosowanie publiczności, pojawiły się oskarżenia o nieuczciwe praktyki promocyjne. Irlandia mówi wprost: udział Izraela w 2026 r. jest "nie do pomyślenia" wobec tragedii w Strefie Gazy. Słowenia podkreśla dramatyzm swojego bojkotu - "w imieniu 20 tys. dzieci, które zginęły w Strefie Gazy". Te słowa brzmią jak wyrok - konkurs, który miał być ucieczką w świat muzyki i światła, zostaje brutalnie przywrócony do ziemskiej rzeczywistości: wojny, cierpienia, politycznych wyborów.

Ale konkurs walczy o swoje. Europejska Unia Nadawców wprowadza zmiany, które mają chronić Eurowizję przed politycznymi wpływami. Pojawi się profesjonalne jury w półfinałach, głosowanie publiczności zostanie zbalansowane, krajowi przywódcy i podmioty zewnętrzne nie będą mogły forsować swoich kandydatów. Kraje nordyckie - Finlandia, Norwegia, Dania i Islandia - w pełni popierają tę decyzję, a Szwedzki SVT ze stoickim spokojem potwierdza swój udział, stawiając na uczciwość i apolityczność.

To wszystko brzmi pięknie na papierze, ale Eurowizja to emocje, a emocje nie poddają się regulacjom ani zabezpieczeniom. To konkurs, który ma świętować różnorodność, kreatywność i młodzieńczą energię artystów. A w tym roku, przy okazji 70. jubileuszu, czuć, że w powietrzu unosi się cień politycznych napięć i konfliktów, które mogą zetrzeć część tej magii.

Pytanie, które wisi nad Wiedniem, jest proste, a jednocześnie przerażające: jak utrzymać ducha muzyki i jedności, gdy na scenie odbijają się wojny i podziały? Czy Eurowizja może jeszcze być mostem ponad polityką, czy staje się areną, na której polityka zawsze wygra z muzyką? Rok 2026 może być odpowiedzią na to pytanie. Tylko czy ktoś będzie miał cierpliwość, żeby na nią czekać?

To będzie Eurowizja nie z fajerwerkami, a z kontrowersjami. Z ciężarem, którego nie przykryje żaden show. A jednak - paradoksalnie - właśnie dlatego będzie historyczna. Bo jeszcze nigdy Europa tak otwarcie nie pokazała swoich ran na tej jednej, kolorowej scenie.

I może to jest lekcja, której Eurowizja potrzebowała od dawna, że muzyka nie jest plastrem. Może być piękna, może być spektakularna, ale nie zaklei rzeczywistości. I w 2026 roku po raz pierwszy tak brutalnie wszyscy to zobaczymy.

Bartosz Sąder, dziennikarz Wirtualna Polska