Kiedy niewiele trzeba, ale wiele można
Jerzy Vetulani. Profesor nauk przyrodniczych, neurobiolog i biochemik. Członek Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności. Autor kilkuset prac badawczych. Jerzy Vetulani. Ateista. Zwolennik legalizacji marihuany. Współzałożyciel Piwnicy pod Baranami. Miłośnik czerwonego wina i Leonarda Cohena. Jerzy Vetulani to człowiek wielowymiarowy, wymykający się schematom i jednoznacznym ocenom. Filozof Cezary Wodziński opisuje go jako postać prawdziwie renesansową. „Absolutnie niekwestionowany autorytet, światowej sławy uczony, istny neuroentuzjasta, który przy okazji potrafi wytrysnąć taką kaskadą dowcipu i humoru, że niech się chowają wszyscy anegdotycy!”. W książce „Bez ograniczeń” Jerzy Vetulani opowiada o „najcudowniejszym organie w kosmosie” - mózgu.
„Gdyby ludzki mózg był tak prosty, że moglibyśmy go zrozumieć, wówczas bylibyśmy tak głupi, że nie zrozumielibyśmy go i tak”. Cytat ze „Świata Zofii” autorstwa Josteina Gaardera wydaje się najlepszym podsumowaniem nauk Vetulaniego. Profesor wyraźnie zaznacza, że mózg to bardzo skomplikowany organ przeżycia i mimo szybkiego rozwoju neurobiologii, nigdy nie będziemy w stanie pojąć tego, co naprawdę się w nim dzieje. Z drugiej strony warto poznać dotychczasowe osiągnięcia nauki, najnowsze teorie i hipotezy. Co ważne, nie mamy tu do czynienia z nudnym wykładem o neuronach, komórkach glejowych i funkcjach móżdżku. „Bez ograniczeń” to książka mająca formę wywiadu. Maria Mazurek, dziennikarka rozmawiająca z Vetulanim, pyta profesora o sprawy codzienne, zwykłe, niekiedy banalne. Jak długo potrafimy żyć bez snu? Czy są osoby, które w ogóle nie odczuwają strachu? Czemu kobiety szybciej tracą seksapil? Czy istnieje obiektywne piękno? Czym tak naprawdę jest ból? Czemu starsi ludzie bywają złośliwi? Jak zwiększyć swoje
szanse na długowieczność? Czy na wybory moralne wpływa religia?
W jednym z rozdziałów książki, Vetulani podaje przepis na ciekawy wykład: trzeba żartować, podawać nowe informacje, udzielać wielu rad. Zdaje się, że zasady te stosował także w trakcie rozmowy z Mazurek. Odpowiedzi profesora są proste, rzeczowe, pozbawione naukowej pompy i nadętości. Vetulani powołuje się nie tylko na odkrycia innych uczonych, ale także na doświadczenia swojej rodziny i znajomych. Wspomina o chorobie teściowej, o szamponie do włosów, który stosuje jego żona i o blogu prowadzonym przez wnuka. Niejednokrotnie nawiązuje też do własnych przeżyć i obserwacji. Profesor udowadnia tym samym, że w przeciwieństwie do wielu uczonych, w kwestii życia jest zarówno teoretykiem, jak i praktykiem. Co więcej, Vetulani zdaje się żyć nie tylko mądrze, ale szczęśliwie. Mimo 79 lat pozostaje aktywny, energiczny i zaangażowany w otaczającą go rzeczywistość. Podkreśla, że jest w wieku, w którym niewiele trzeba, ale wiele można. Można między innymi udzielić bardzo dobrego wywiadu.
